«Εξευρωπαϊζόμαστε γρήγορα!» ήταν το σχόλιο συμμετέχοντος στην ενημέρωση/συζήτηση για το νομοσχέδιο περί γάμου ομόφυλων ζευγαριών/γονεϊκότητας στο υπουργικό συμβούλιο – χαμηλόφωνο το σχόλιο, μάς μεταφέρθηκε από παραδιπλανό τον οποίο τείνουμε να πιστέψουμε – «Βέλγιο θα γίνουμε».

Η αναφορά δεν ήταν τόσο στην επιλογή Μητσοτάκη να προχωρήσει το εν λόγω νομοσχέδιο χωρίς προσπάθεια θολώματος της ρύθμισης, αλλά στην πρωτοβουλία να δοθεί ο λόγος στον υψηλού προφίλ διαφωνούντα Μαυρουδή Βορίδη, να εξηγήσει τους λόγους διαφωνίας του, με τον πρωθυπουργό να απαντά «πολιτικά». Όλα αυτά, δε, με φόντο την επιλογή Κυριάκου Μητσοτάκη να πάρει πίσω την προσέγγιση περί κομματικής πειθαρχίας, ακόμη και για μέλη της Κυβέρνησης και υφυπουργούς, με την διέξοδο της αποχής από την ψηφοφορία.

Σε μετέπειτα πηγαδάκι, αυτό σε παρακείμενο στέκι του μαγικού κεντρικού τετραγώνου της εξουσίας, η συζήτηση πήρε ουσιαστικότερο περιεχόμενο. Όπου και ακούστηκε το «ο Κυριάκος ζήλεψε Σημίτη-Σταθόπουλο», με αναφορά στην πολύκροτη διαγραφή του θρησκεύματος από τις ταυτότητες (το 2000). Πέρα από την άσκηση προσωπικής κυριαρχίας Μητσοτάκη, πράγμα που δεν είναι και λίγο με βάση την ελληνική πολιτική παράδοση, εκείνο που θα ήταν ενδιαφέρον να μαθαίναμε αν δοκιμάζεται είναι μια αυριανή διακυβέρνηση βάσει μίνιμουμ συναινέσεων. Σε θέματα που μπορεί να μην συνεπιφέρουν ισχυρούς κοινωνικούς κραδασμούς – σε αντιδράσεις όχι μόνον της Εκκλησίας αλλά και των συντηρητικών στρώσεων μιας κοινωνίας σαν την Ελληνική, ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών μπορεί να τραντάξει περισσότερο π.χ. κι από την φορολόγηση με τεκμαρτό εισόδημα των ελεύθερων επαγγελματιών: ανίερη η σύγκριση, πλην ενδιαφέρουσα! – μήπως δοκιμάζεται για παράδειγμα μια μεθαυριανή επιτάχυνση στα ΕλληνοΤουρκικά; Που για κάποιους στην κυβερνητική πλειοψηφία θα αποτελούσε «Πρέσπες του Αιγαίου»; Κι αυτό, είναι βαθιά νερά – ιστορικά.

Πάντως, δυο μέρες πριν το υπουργικό συμβούλιο, σε συνάντηση που οργάνωσε ο Κύκλος Ιδεών του Βαγγέλη Βενιζέλου, με συμμετοχή τριών νομικών – Λίνας Παπαδοπούλου, Καλλιόπης Φουντεδάκη και Αντώνη Καραμπατζού – έγινε μια συζήτηση ψύχραιμη, ειλικρινής και προσγειωμένη στην θεσμική πραγματικότητα (την αληθινή, όχι την φαντασιακή της οποίας συχνά γίνεται επίκληση μέσα στην βουή των τελευταίων ημερών). Τις υποχρεώσεις, στις προτροπές, τις Ευρωπαϊκές τάσεις – τέτοια πράγματα.

Θα ήταν πολύτιμο, αντί για τα «φροντιστήρια» Σκέρτσου κοκ οι βουλευτές – όλοι, δε, όχι μόνον οι των κυβερνητικών εδράνων – να είχαν παρακολουθήσει αυτήν την παρουσίαση και συζήτηση. Όπου παρευρίσκοντο – πέρα από κάποιους, λιγοστούς, πολιτικούς η Πρόεδρος και η Εισαγγελεύς του Αρείου Πάγου, υψηλά κλιμάκια του Συμβουλίου Επικρατείας και άλλοι δικαστικοί. Είχε την σημασία της η παρατήρηση του Β. Βενιζέλου, σχεδόν στο ξεκίνημα της συζήτησης και αφού επεσήμανε «πόσο ζωντανά και επίδικα είναι παρόμοια ταυτοτικά ή αξιακά ζητήματα», καίτοι αναγόμενα σε «πολιτική θεολογία ή ανθρωπολογία», ότι οι απαντήσεις σε παρόμοια ζητήματα «θα έπρεπε να δοθούν προ πολλού από την Δικαιοσύνη, ώστε να είχε απεμπλακεί ο νομοθέτης και η πολιτική εξουσία από τις ωστικές δυνάμεις του λαϊκισμού, της δημαγωγίας, ακόμη και των παρεξηγήσεων». (Πολύ σημαντικό ζήτημα οι παρεξηγήσεις!).

Είχε επίσης το ενδιαφέρον της η αναστοχαστική παρατήρηση Αντ. Καραμπατζού ότι οι πελώριες αντιδράσεις , που προκλήθηκαν προ της μεγάλης μεταρρύθμισης του οικογενειακού δικαίου» (πολιτικός γάμος/αποποινικοποίηση μοιχείας επί πρώτης Κυβέρνησης Ανδρέα Παπανδρέου/1983, που επικαλέστηκε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης εισάγοντας το θέμα του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών 40 χρόνια αργότερα…) «σήμερα φαντάζουν αδιάφορες μπροστά στο τολμηρό βήμα που [τότε] πραγματοποιήθηκε».

Το δίδυμο των κυριών – Αστικού Δικαίου Αικ. Φουντεδάκη /Συνταγματικού Λίνα Παπαδοπούλου που έχουν συμμετάσχει και στην σύνταξη της τωρινής νομοθετικής ρύθμισης –  πιστώνεται μια αντίστοιχα δίδυμη διαπίστωση. Η πρώτη ότι «οι άνθρωποι, εάν θέλουν να κάνουν παιδιά δεν μπορεί να τους εμποδίσει τίποτε, από καταβολής κόσμου οι ομοφυλόφιλοι αποκτούν παιδιά». Μόνο που θα πρέπει να υπάρξει ρύθμιση προς το συμφέρον των παιδιών. (Αυτό πήγε να εκφράσει στα explainers του και ο Κυρ. Μητσοτάκης, δηλαδή την έμφαση στο συμφέρον των παιδιών, όχι πάντα εύστοχα). Εδώ ο Β. Βενιζέλος, προσέθεσε την πραγματολογική παρατήρηση ότι παρόμοιες δυνατότητες απόκτησης παιδιών υπάρχουν και διαφημίζονται μάλιστα, μέσω του εξωτερικού αλλά με …. κόστος 45.000-100.000 ευρώ: όχι πολύ τιμητική η κατάσταση αυτή!

Η δεύτερη ανέφερε την διάσταση διάκρισης λόγω φύλου που υπάρχει και που κανονικά θάπρεπε να έχει επιτρέψει ήδη την επίλυση του θέματος μέσω της Δικαιοσύνης, με την ειλικρινή αξιοποίηση του «ερμηνευτικού δεδικασμένου» της νομολογίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η ίδια, όμως, απευθύνθηκε και στον πυρήνα της επιφύλαξης σχετικά μς την ψυχική υγεία παιδιών που θα μεγαλώνουν από ομόφυλα ζευγάρια: μελέτες των τελευταίων 30 ετών λένε σαφώς ότι «τα παιδιά που μεγαλώνουν με ομόφυλους γονείς δεν υπολείπονται κατά τίποτε εν συγκρίσει με όσα μεγαλώνουν με ετερόφυλους».

Πάντως, ο Β. Βενιζέλος σε δική του ενδιάμεση παρέμβαση με θέμα την πλαισίωση της συζήτησης με το τι ισχύει «στην Ευρώπη» έδωσε την περίπτωση της Ανδόρρας. Του μικροκρατιδίου που βρίσκεται στα Πυρηναία, μεταξύ Γαλλίας και Ισπανίας. Και την κυριαρχία του οποίου μοιράζονται – για ιστορικούς λόγους – ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας και ο Επίσκοπος του Ούργκελ. Ρωμαιοκαθολικός ο δεύτερος, άρα… απαγορεύεται στην Ανδόρρα η άμβλωση! Όταν όμως μια γυναίκα της Ανδόρρας επιλέγει να τερματίσει την κύησή της σε γειτονική πόλη, οι υπηρεσίες Κοινωνικής Ασφάλισης της Ανδόρρας αναγνωρίζουν την υποχρέωση να αποζημιώσουν αυτήν την ιατρική πράξη λόγω Ευρωπαϊκού/ΕΕ πλαισίου.