Το βιβλίο του Thomas Erikson, «Ανάμεσα σε ηλίθιους» το έχουν ακουστά ακόμα και εκείνοι που δεν το έχουν διαβάσει, αφού από το 2014 έως και σήμερα έχει πουλήσει πάνω από οχτώ εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως και έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 50 γλώσσες. Το έργο προσεγγίζει τους διαφορετικούς τύπους ανθρώπινης συμπεριφοράς και προτείνει τρόπους αποτελεσματικής επικοινωνίας τόσο στην εργασία όσο και στην προσωπική ζωή. Το όμορφο παράδοξο αυτού του διεθνούς μπεστ σέλερ είναι πως, στην αρχή, σχεδόν κανένας εκδοτικός οίκος δεν το πίστεψε και ο ίδιος ο Thomas Erikson αναγκάστηκε μάλλον να δώσει τη δική του μάχη απέναντι σε «ηλίθιους» που του έφραζαν τον δρόμο προς τη δημοσίευση.

Τα τελευταία χρόνια είστε συγγραφέας διεθνούς φήμης, αλλά τα πράγματα δεν ήταν πάντοτε έτσι. Πότε και γιατί αποφασίσατε να γράψετε το πρώτο σας βιβλίο; Ποιος πιστεύατε ότι θα επωφεληθεί από την ανάγνωσή του;

Υποθέτω πως εννοείτε το «Ανάμεσα σε ηλίθιους». Εδώ και αρκετά χρόνια είμαι σύμβουλος διοικήσεων και σκεφτόμουν ότι θα έπρεπε να αξιοποιήσω τα εργαλεία που χρησιμοποιούσα στην εκπαίδευση αντιπροσώπων πωλήσεων και διευθυντικών στελεχών. Πολλοί με πλησιάζαν με θετικά σχόλια και αυτό ήταν υπέροχο γιατί αυτά τα εργαλεία είναι πολύ χρήσιμα και πάντα προτιμώ τις  χρήσιμες μεθόδους από άλλες που λανσάρονται ως 100% λεπτομερείς. Σκεφτόμουν λοιπόν πως αφού αυτοί οι άνθρωποι θεωρούσαν ότι η προσέγγιση μου περιείχε πραγματικά πολύτιμη γνώση, θα άξιζε να διαδώσουμε στον γενικό πληθυσμό. Αυτή ήταν η βασική ιδέα. Έτσι έγραψα αυτό το βιβλίο, αλλά κανείς δεν ήθελε να το εκδώσει επειδή έλεγαν ότι ήταν «ηλίθιος» ο τίτλος, ή ότι ήταν άσχημο το εξώφυλλο, ή ότι απλώς ήταν μια κακή ιδέα. Απέρριπταν το όλο εγχείρημα. Έτσι αναγκάστηκα να παλέψω για να ξεπεράσω τα εμπόδια. Δεν ήταν εύκολη υπόθεση γιατί κανείς δεν πίστευε στην ιδέα μου. Οι περισσότεροι στην πατρίδα μου τη Σουηδία, στην εκδοτική βιομηχανία, πίστευαν ότι κανείς δεν ενδιαφέρεται για αυτά τα πράγματα. Αλλά θα έλεγα ότι τους απέδειξα πως έκαναν λάθος.

Οι αριθμοί από μόνοι τους δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία. Αλλά ας πάμε στα εργαλεία που αναφέρετε. Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα λάθη που εντοπίζεται σε ένα εργασιακό περιβάλλον;



Το πιο συνηθισμένο λάθος, θα έλεγα ότι είναι αυτό που κάνουν παντού οι άνθρωποι με τις απόψεις τους. Χρησιμοποιούν τον εαυτό τους ως κάποιο είδος αφετηρίας για οποιαδήποτε συζήτηση. Νομίζουν ότι αποτελούν πρότυπο για το πώς πρέπει να γίνεται κάθε τι. Εσύ κάνεις αυτό που κάνεις επειδή πιστεύεις ότι αυτός είναι ο σωστός τρόπος. Και εγώ κάνω αυτό που κάνω επειδή, για μένα, αυτός είναι ο σωστός τρόπος. Έτσι όμως, οι άνθρωποι δεν δίνουν προσοχή στους άλλους. Και ξέρω ότι αυτό ακούγεται λίγο σαν κλισέ, αλλά η αυτογνωσία θα είναι πάντα το σημείο εκκίνησης. Αν δεν ξέρεις από πού έρχεσαι, θα τα κάνεις θάλασσα, αλλά το ίδιο συμβαίνει και όταν οι άνθρωποι δεν δίνουν προσοχή ή δεν ακούνε.

Μια «χρυσή» συμβουλή για καλή επικοινωνία και συνεργασία σε μία εταιρεία; 

Η εμπειρία μου είναι ότι αν το κάνει κανείς με τον σωστό τρόπο, δεν αποκτά μόνο συνεργάτες, αλλά και φίλους ή φίλες. Η φιλία που βασίζεται στη δουλειά είναι καλή, αλλά η δουλειά που βασίζεται στη φιλία δεν είναι συνήθως τόσο αποτελεσματική, γιατί δίνεται πολύ μεγάλη προσοχή στο άτομο. Θα έλεγα ότι το καλύτερο πράγμα που μπορείτε να κάνετε είναι να βρείτε τους ανθρώπους με τους οποίους μοιράζεστε τις ίδιες ιδέες και κίνητρα, άτομα που βρίσκονται στην επιχείρηση για τον ίδιο λόγο με εσάς. Δεν χρειάζεται να έχουν την ίδια προσωπικότητα, μπορείτε να μάθετε πώς να επικοινωνείτε αν είστε αναλυτικοί. Εγώ πάντα προτείνω να εξετάζουμε τα πραγματικά κίνητρα στον χώρο εργασίας. Γιατί κάνετε αυτό αντί για εκείνο; Απασχολούμαστε με κάτι σε θεωρητικό επίπεδο ή επιδιώκουμε να πετύχουμε ένα αποτέλεσμα; Ή μήπως έχουμε κάποιο κοινωνικό κίνητρο; Ορισμένοι άνθρωποι είναι ατομικιστές και άλλοι όχι. Οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται αυτές τις ποιότητες. Ένα υποθετικό παράδειγμα: Δύο ιδρυτές μιας εταιρείας αποφασίζουν μετά από πέντε χρόνια κοινής πορείας να λήξουν τη συνεργασία τους επειδή δεν μπορούν να συμφωνήσουν για τα επόμενα βήματά τους. Δεν έχει να κάνει απαραίτητα με το πώς επικοινωνούν, αλλά με το γιατί ξεκίνησαν την επιχείρηση εξ αρχής. Αυτή θα ήταν η κύρια συμβουλή μου. Κάντε προετοιμασία και εξετάστε τα πάντα. «Γιατί να ιδρύσουμε αυτή την επιχείρηση;» Αν μπορείτε να συμφωνήσετε σε αυτή τη βάση, νομίζω ότι θα τα καταφέρετε μια χαρά.

Υπάρχουν χρήσιμοι παραλληλισμοί που μπορούν να εξαχθούν για την επικοινωνία στον χώρο εργασίας και την προσωπική μας ζωή; Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη γνώση από το ένα περιβάλλον στο άλλο;

Αυτή είναι μια καλή ερώτηση και η απάντησή μου θα ήταν «απολύτως». Γιατί εκεί που εργάζομαι επικοινωνώ. Για παράδειγμα, τώρα, εσείς και εγώ, έχουμε κατά κάποιο τρόπο μια επαγγελματική συζήτηση και μου παίρνετε συνέντευξη και προσπαθώ να απαντήσω με έξυπνο τρόπο και να φανώ, ξέρετε, σαν να ξέρω τι κάνω. Αλλά μπορούμε να συναντηθούμε και σε ένα μπαρ. Μπορώ να σας συναντήσω εκεί. Σε έκανα να χαμογελάσεις. Μπορώ να προσπαθήσω να το κάνω αυτό πίνοντας λευκό κρασί. Το θέμα είναι ότι οι άνθρωποι είναι άνθρωποι, ανεξάρτητα από το πού τους συναντάμε. Φυσικά, το πλαίσιο έχει σημασία. Αν είσαι επιχειρηματίας και προσπαθείς να διαπραγματευτείς μια τεράστια συμφωνία, δισεκατομμυρίων ευρώ, τότε οι άνθρωποι περιμένουν να είσαι λίγο πιο επαγγελματίας και όχι τόσο συναισθηματικός. Αλλά και πάλι, οι άνθρωποι είναι άνθρωποι και χρησιμοποιώ αυτά τα εργαλεία όταν πρόκειται να κάνω δουλειές. Τα χρησιμοποιώ όταν απευθύνομαι σε ανθρώπους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα χρησιμοποιώ όταν δίνω διαλέξεις. Τα χρησιμοποιώ στο σπίτι, στη σύζυγό μου και τα χρησιμοποιεί εκείνη σε μένα. Μερικές φορές χρειάζεται να ξεκολλήσουμε, ας πούμε, την κατάσταση και να πάμε λίγο κάτω από την επιφάνεια, να αναρωτηθούμε «Ποιος είσαι;», «Τι ψάχνεις;», «Πώς μπορώ να σε βοηθήσω;» Αυτή είναι μια ανθρώπινη ανάγκη. «Σε παρακαλώ, βοήθησέ με». Όλα αυτά μπορούν να συμβούν οπουδήποτε, σε οποιοδήποτε πλαίσιο.

Ποιος είναι ο ορισμός του ηλίθιου σε ένα εργασιακό περιβάλλον; Κινδυνεύουμε όλοι να συμπεριφερθούμε ως ηλίθιοι παρά τις καλές μας προθέσεις;

Θα έλεγα ότι όλοι είμαστε ο «ηλίθιος στην ιστορία κάποιου». Ο τίτλος του βιβλίο έχει προφανώς μια δόση ειρωνείας και καταλαβαίνω ότι το καταλαβαίνετε αυτό. Οι περισσότεροι άνθρωποι το αντιλαμβάνονται. Όχι όλοι, όμως. Ακόμα λαμβάνω μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που λένε, «Θα πρέπει πραγματικά να ονομάσουμε το κεφάλαιο “Ηλίθιοι”; Ζούμε στο 2025, αυτό είναι τόσο κακό». Και συνήθιζα να απαντώ «Οκ, ό,τι σας κάνει ευτυχισμένους». Αλλά το θέμα είναι το εξής, όταν δεν καταλαβαίνουμε τους ανθρώπους, τείνουμε να τους βάζουμε αρνητικές ταμπέλες. Λέμε, «δεν τον καταλαβαίνω, άρα πρέπει να είναι ηλίθιος». Όταν ήμουν νέος, ο τίτλος του ηλίθιου ήταν πολύ εύκολος. Αν ήσουν σαν εμένα και συμφωνούσες μαζί μου ήσουν καλός άνθρωπος, αλλά αν διαφωνούσες μαζί μου, ήσουν προφανώς ηλίθιος. Ήταν πιο εύκολο να είμαι 20 χρονών από το να είμαι αυτό που είμαι τώρα. Δεν υπάρχουν τόσοι πολλοί «ηλίθιοι» εκεί έξω. Υπάρχουν μερικοί με μεγάλη κινητικότητα. Οπότε τους συναντάμε λίγο εδώ και άλλοτε εκεί. Αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι είναι μια χαρά. Όμως όταν δεν καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλον, είναι δύσκολο να προχωρήσουμε. Πιστεύω στα ανοιχτά μυαλά. Νομίζω ότι πρέπει δίνουμε περισσότερη προσοχή ο ένας στον άλλον. Να αναρωτιόμαστε «Τι συμβαίνει εδώ;», «Γιατί μου μιλάει έτσι;», «Τι μου διαφεύγει;» Μερικές φορές πρέπει να πάρετε μια ανάσα και να πείτε, «οκ, αυτή η συζήτηση ξεφεύγει εντελώς. Βοηθήστε με να καταλάβω τι έκανα λάθος». Συνήθως μπορεί να βρεθεί λύση. Και αν πρόκειται για μια επιχείρηση, θα σάς κοστίσει χρήματα αν παρεξηγείτε τους ανθρώπους πολύ συχνά. Πρέπει να προσέξουμε αυτό το σημείο. Πρέπει να αμφιβάλλουμε και για τον εαυτό μας.

Αλλά με ποιους τρόπους μπορούμε να μάθουμε να βάζουμε τον εαυτό μας στη θέση των άλλων και να τους καταλαβαίνουμε καλύτερα, ώστε να γεφυρώσουμε αυτό το χάσμα στην επικοινωνία μας;



Κάποιοι το αποκαλούν συναισθηματική νοημοσύνη, άλλοι το αποκαλούν κοινωνική επάρκεια ή κοινωνικές δεξιότητες. Έχει μεγάλη σημασία για την πορεία αυτογνωσίας. Αν καταλάβω πώς οι πράξεις μου επηρεάζουν τις πράξεις σας, αν καταλάβω πώς σας επηρεάζω, τότε μπορώ να δουλέψω προσπαθώντας να επιτύχω κάποια άλλη απόκριση από εσάς. Πρέπει να κατανοήσω τις συνέπειες των δικών μου ενεργειών. Αν δεν κατανοήσεις τον εαυτό σου, δεν μπορείς να ξέρεις τι είδους αλλαγές πρέπει να κάνεις. Η αυτογνωσία θα είναι πάντα το «κλειδί». Και εκπαιδεύω πολλούς ηγέτες, καθοδηγώ πολλούς υψηλά ιστάμενους σε όλη την Ευρώπη. Και οι καλύτεροι από αυτούς, έχουν αναμφίβολα πετύχει τη μεγαλύτερη αυτογνωσία. Κατανοούν πραγματικά πώς τους αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι όταν μπαίνουν στο δωμάτιο, ξέρουν πότε πρέπει να ρίξουν τους τόνους και π
ότε να γίνουν πιο πιεστικοί. Τα ξέρουν όλα αυτά επειδή γνωρίζουν το «κέντρο» τους. Μπορείτε να το εξασκήσετε αυτό. Σε αυτό εκπαιδεύω τους ανθρώπους. Στην αυτογνωσία.