ΣΤΗΝ ΚΟΨΗ ΤΟΥ ΞΥΡΑΦΙΟΥ: Η ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΝΑΣΡΑΛΑ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ
- 28.09.24 20:16
Στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 27 Σεπτεμβρίου, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπινιαμίν Νετανιάχου έβαλε τέλος στις εικασίες ότι θα μπορούσε σύντομα να κηρυχθεί εκεχειρία μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ, του υποστηριζόμενου από το Ιράν σιιτικού κινήματος το οποίο ελέγχει μεγάλο μέρος του Λιβάνου. Ή, όπως το περιέγραψε ο κ. Νετανιάχου, μεταξύ του Ισραήλ και της «απόλυτης τρομοκρατικής οργάνωσης στον κόσμο σήμερα».
Η αμερικανική και η γαλλική κυβέρνηση προέτρεπαν και τις δύο πλευρές να αποδεχθούν μια εκεχειρία 21 ημερών, που θα παρείχε ένα παράθυρο για διαπραγματεύσεις για μια πιο μόνιμη κατάπαυση του πυρός, τερματίζοντας τη σύγκρουση που έχει ερημώσει και τις δύο πλευρές των συνόρων Ισραήλ-Λιβάνου τον τελευταίο ένα χρόνο. «Δεν θα ησυχάσουμε μέχρι οι πολίτες μας επιστρέψουν με ασφάλεια στα σπίτια τους. Δεν θα δεχθούμε έναν τρομοκρατικό στρατό να σκαρφαλώσει στα βόρεια σύνορά μας», είπε ο Νετανιάχου.
Λίγα λεπτά αφότου αποχώρησε από το βήμα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, 9.000 χιλιόμετρα μακριά ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη έριξαν πολλές ισχυρές βόμβες «καταστροφής καταφυγίων» (bunker-busting bombs) στη γειτονιά Dahiyeh της Βηρυτού. Η επίθεση υπολογίζεται ότι σκότωσε 300 ανθρώπους, κατέστρεψε μια σειρά από κτίρια κατοικιών και προκάλεσε έντονες υπόγειες εκρήξεις κάτω από αυτά. Το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι είχε βάλει στόχο το κεντρικό αρχηγείο της Χεζμπολάχ. Ο αριθμός των νεκρών δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί, αλλά κατ’ ιδίαν, Ισραηλινοί αξιωματούχοι εξέφρασαν την ελπίδα ότι είχαν σκοτώσει τον Χασάν Νασράλα, τον γενικό γραμματέα της Χεζμπολάχ από το 1992. Όλα αυτά τα χρόνια που βρισκόταν στην κεφαλή της ομάδας, ο Νασράλα είχε καταφέρει να ξεφύγει από απόπειρες δολοφονίας που είχαν ενορχηστρωθεί από το Ισραήλ και είχαν στόχο τον ίδιο. Λίγες ώρες αργότερα, η Χεσμπολάχ επιβεβαίωσε το θάνατό του. Πρόκειται για μια καταστροφική κλιμάκωση από την πλευρά του Ισραήλ, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει τη Χεζμπολάχ να απελευθερώσει το οπλοστάσιό της -ένα οπλοστάσιο που περιλαμβάνει πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς- για να προχωρήσει σε αντίποινα στις πόλεις του Ισραήλ.
Το προηγούμενο πρωί, Αμερικανοί και Γάλλοι διπλωμάτες μιλούσαν για επικείμενη εκεχειρία. Η κεντρική οδός της Ναχαρίγια, μιας παραθαλάσσιας πόλης του Ισραήλ που βρίσκεται 8 χιλιόμετρα από τα σύνορα της χώρας με τον Λίβανο, ήταν γεμάτη από ανθρώπους που ψώνιζαν και έπιναν καφέ. Οι αγρότες εργάζονταν στα χωράφια και στους αμπελώνες που επισκιάζονταν από τις πλαγιές του Λιβάνου, αν και οι οικογένειές τους παρέμειναν στο Νότο, μετά την εκκένωση που πραγματοποιήθηκε πριν από σχεδόν ένα χρόνο.
Η ποιμαντική ψευδαίσθηση ήταν βραχύβια. Λίγο μετά τις 9 το πρωί τοπική ώρα έγινε γνωστό ότι η ισραηλινή αεροπορία βομβάρδισε εκτοξευτές ρουκετών της Χεζμπολάχ στην Τύρο, μια πόλη στη λιβανική πλευρά των συνόρων. Αλλά η Χεζμπολάχ είχε ακόμα πολλά όπλα. Μια ώρα αργότερα αυτά χρησιμοποιήθηκαν για επιθέσεις σε στόχους στο Βόρειο Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της συνοριακής πόλης Kiryat Shmona, όπου οι ηγέτες δημοτικών συμβουλίων από περιοχές στο Βορρά είχαν συγκεντρωθεί για να καταγγείλουν την κατάπαυση του πυρός. Ο δήμαρχος του Kiryat Shmona -το 90% των κατοίκων της συγκεκριμένης περιοχής έχουν απομακρυνθεί από τα σπίτια τους- ήταν κατηγορηματικός, δηλώνοντας ότι δεν θα επέστρεφαν έως ότου «η άλλη πλευρά δεν θα τολμήσει να ανοίξει ξανά πυρ. Θέλουμε να ακούσουμε τον ίδιο τον Νασράλα να λέει ότι μετανιώνει που άνοιξε πυρ εναντίον μας».
Υπουργοί στο υπουργικό συμβούλιο του κ. Νετανιάχου και ηγέτες κομμάτων της αντιπολίτευσης επίσης αντιτάχθηκαν ανοιχτά στην προοπτική κατάπαυσης του πυρός. Απαίτησαν από το Ισραήλ να συνεχίσει να ασκεί πιέσεις στη Χεζμπολάχ, εκμεταλλευόμενο το σημαντικό πλεονέκτημα που του εξασφάλισαν οι επιθέσεις που έκανε τις τελευταίες 10 ημέρες, πυροδοτώντας χιλιάδες τηλεειδοποιητές και ραδιοτηλέφωνα που ανήκαν σε μέλη της Χεζμπολάχ, δολοφονώντας ανώτερους διοικητές της ομάδας και βομβαρδίζοντας εκτοξευτές πυραύλων και κρύπτες.
Ο κ. Νετανιάχου, ο οποίος αρχικά είχε δώσει την ευλογία του στις διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση του πυρός, απάντησε στην πολιτική πίεση στο εσωτερικό και αρνήθηκε ότι είχε δώσει την συναίνεσή του στην αμερικανο-γαλλική πρόταση. Αυτό προκάλεσε την οργή της κυβέρνησης Μπάιντεν, αναγκάζοντάς τον Νετανιάχου να εκδώσει άλλη μια «διευκρίνιση», η οποία ανέφερε ότι «το Ισραήλ συμμερίζεται τους στόχους της πρωτοβουλίας που ανέλαβαν οι ΗΠΑ να δοθεί η δυνατότητα στους ανθρώπους στα βόρεια σύνορά μας να επιστρέψουν με ασφάλεια στα σπίτια τους».
Ο Νασράλα είχε επανειλημμένα δηλώσει ότι η Χεζμπολάχ θα συνέχιζε να επιτίθεται το Ισραήλ για να υποστηρίξει τη Χαμάς για όσο καιρό συνεχιζόταν ο πόλεμος στη Γάζα. Μέχρι την τελευταία παρέμβαση του Νετανιάχου, το Ισραήλ φαινόταν να προτείνει ότι μια υποτυπώδης κατάπαυση του πυρός με τη Χεζμπολάχ, η οποία θα αποσύνεδεε τα μέτωπα της Γάζας και του Λιβάνου, θα αρκούσε. Όμως, οι πρόσφατες επιτυχίες του Ισραήλ, το οποίο κατάφερε να επιτύχει μια σειρά ταπεινωτικών χτυπημάτων στη Χεζμπολάχ, δημιούργησαν μια ευκαιρία που οι ηγέτες της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των στρατηγών του, πιστεύουν ότι θα του επιτρέψει να πετύχει ακόμη περισσότερα.
Το Ισραήλ εκτιμά ότι δρομολογεί την υλοποίηση τριών στόχων. Πρώτον, είναι στα πρόθυρα της εξάλειψης της στρατιωτικής ηγεσίας της Χεζμπολάχ. Δεύτερον, βρίσκεται στη διαδικασία καταστροφής ενός σημαντικού μέρους του τεράστιου πυραυλικού οπλοστασίου της Χεσμπολάχ (αν και πολλά απομένουν ακόμη). Και, τέλος, είναι έτοιμο να ξεκινήσει μια χερσαία επίθεση που θα καθαρίσει τη συνοριακή περιοχή από τις οχυρώσεις και τα καταφύγια της Χεζμπολάχ. Η επίτευξη αυτών των στόχων, επιμένουν οι Ισραηλινοί στρατηγοί, θα διασφάλιζε ότι οι Ισραηλινοί πολίτες θα μπορούσαν να επιστρέψουν με ασφάλεια στα σπίτια τους. Για να ενισχύσει τη σοβαρότητα των προθέσεών του, ο στρατός του Ισραήλ ανακοίνωσε την κινητοποίηση επιπλέον εφεδρικών ταξιαρχιών και την ανάπτυξη των δυνάμεών τους στο Βορρά.
Δεν έχει ληφθεί αυτή τη στιγμή κάποια απόφαση για εισβολή, ούτε είναι πιθανό να ληφθεί μια τέτοια απόφαση τις επόμενες μέρες. Αλλά το Ισραήλ ξεκαθαρίζει ότι είναι έτοιμο να διακινδυνεύσει περαιτέρω κλιμάκωση, εκτός εάν του προσφερθεί μια καλύτερη, από τη δική του πάντοτε σκοπιά, συμφωνία κατάπαυσης του πυρός. Η επιστροφή στο ψήφισμα 1701 του ΟΗΕ , το οποίο ψηφίστηκε για τον τερματισμό του πολέμου του 2006 και το οποίο απαιτεί από τη Χεζμπολάχ να αποσυρθεί 30 χιλιόμετρα από τα σύνορα, «δεν είναι αρκετό», αναφέρει ένας ανώτερος Ισραηλινός αξιωματικός. «Χρειαζόμαστε έναν μηχανισμό που θα διασφαλίσει ότι αυτή τη φορά η Χεζμπολάχ δεν θα βρίσκεται κοντά στα σύνορα μας και η μόνη δύναμη εκεί θα είναι ο Λιβανέζικος Στρατός».
Ωστόσο, η επίθεση στην Νταχιγιέ μπορεί να αποδειχθεί η πρόκληση που χρειαζόταν η Χεζμπολάχ για να εκτοξεύσει ρουκέτες στο κεντρικό Ισραήλ. Μέχρι στιγμής, έχει εκτοξεύσει μόνο έναν τέτοιο πύραυλο προς το Τελ Αβίβ και αυτός αναχαιτίστηκε από το σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας του Ισραήλ. Λίγο μετά τις βόμβες στη Βηρυτό, η Χεζμπολάχ εκτόξευσε ρουκέτες προς το βόρειο Ισραήλ, αλλά σίγουρα θα πρέπει να περιμένουμε πολλές περισσότερες τις επόμενες ημέρες. Μέχρι στιγμής, οι Ιρανοί, οι προστάτες της Χεζμπολάχ που επένδυσαν δισεκατομμύρια για τη δημιουργία του οπλοστασίου τους, ζητούν αυτοσυγκράτηση. Οι πύραυλοι παρασχέθηκαν στη Χεζμπολάχ για να αποτρέψουν το Ισραήλ από το να επιτεθεί στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν και όχι για να χρησιμοποιηθούν σε μια τοπική σύγκρουση. Αλλά η ευθεία επίθεση στα αρχηγεία της Χεζμπολάχ στη Βηρυτό και ο θάνατος του Νασράλα αφήνουν τη οργάνωση, αλλά και το Ιράν, με ελάχιστες επιλογές. Σχεδόν το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να απαντήσουν με το ίδιο νόμισμα, βυθίζοντας την περιοχή σε γενικευμένο πόλεμο.
©The Economist. Μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε από την Economia Media Α.Ε., έπειτα από ειδική άδεια. Το πρωτότυπο αγγλικό κείμενο βρίσκεται στο www.economist.com