Το πολιτικό σκηνικό στις ΗΠΑ θα μπορούσε να συνοψιστεί στο ερώτημα ποιος από τους δύο τίτλους αντικατοπτρίζει την πολιτική πραγματικότητα της χώρας. Ο πρώτος, που είναι ο τίτλος που έδωσε ο ίδιος ο Σαίξπηρ σε θεατρικό του έργο, ή ο δεύτερος που προέρχεται από την προφορική θυμοσοφία; Όσο ο Μπάιντεν ήταν ο αντίπαλος του Τραμπ, το ερώτημα ως προς το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν ρητορικό, με τον πρώην πρόεδρο να προβάλλει ως ο επόμενος.

Σήμερα, λίγες βδομάδες μετά την αναγκαστική απόσυρση του Μπάιντεν, που είχε όλα τα χαρακτηριστικά ανακτορικού πραξικοπήματος, οι δύο αντίπαλοι για τον Λευκό Οίκο προβάλλουν με διαφορά ποσοστών στα όρια του στατιστικού λάθους. Δύο μήνες πριν ανοίξουν οι κάλπες του Νοεμβρίου, η φωτογραφία της στιγμής δείχνει αποτέλεσμα οριακό, αμφισβητώντας το να μπορεί να προεξοφληθεί από τώρα. Ούτως η άλλως, είτε με τη Χάρις είτε με τον Τραμπ, η κρίση του πολιτικού συστήματος στις ΗΠΑ, που καταγράφεται εδώ και τέσσερις και πλέον δεκαετίες, θα συνεχισθεί.

Διχασμός και κρίση αντιπροσώπευσης

Όταν το εκλογικό του επιτελείο πίεζε τον Νίξον το 1960 να αμφισβητήσει το ισχνό προβάδισμα του Κένεντι, ο ηττημένος της αναμέτρησης χαρακτήρισε την πρόταση πολιτικό τυχοδιωκτισμό. Τέσσερις δεκαετίες αργότερα ο υποψήφιος των Δημοκρατικών Γκορ αμφισβήτησε για ένα δίμηνο το προβάδισμα του Μπους του νεότερου στην Πολιτεία της Φλόριντα. Όπως και ο Νίξον, ο Γκορ αποσύρθηκε για να μη χρεωθεί την αποδόμηση της πολιτικής σταθερότητας. Οι αναστολές πολιτικής ορθότητας είχαν αδυνατίσει το 2016. Αμέσως μετά την ανακοίνωση της υποψηφιότητας Τραμπ, το επιτελείο της Κλίντον τη φώτισε ως συνωμοσία του Κρεμλίνου και προσωπικά του Πούτιν! Η υπόθεση διερευνήθηκε διεξοδικά από τις δικαστικές αρχές των ΗΠΑ χωρίς να προκύψουν στοιχεία που να θεμελιώνουν την ενοχή της Μόσχας. Έτσι, από την επανακαταμέτρηση των επιστολικών ψήφων στη Φλόριντα το 2000, πρώτη φορά στην ιστορία των ΗΠΑ, φθάσαμε στο παρ’ ολίγον πραξικόπημα της 6ης Ιανουαρίου του 2021, όταν με προτροπή του ίδιου του Τραμπ πλήθος από εξαγριωμένους οπαδούς του επεχείρησε να καταλάβει το Καπιτώλιο.

Μια βαθιά διχασμένη χώρα, όπου κυριαρχεί η εμφυλιοπολεμική ρητορική, βρίσκεται από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 σε κρίση αντιπροσώπευσης. Κλειδί για να κατανοήσουμε τι συνέβη τις τελευταίες δεκαετίες είναι η σταθερή έως μόνιμη τάση αποσυσπείρωσης της εκλογικής βάσης του Δημοκρατικού Κόμματος. Το 1992, μετά την οκταετία Ρέιγκαν και την τετραετία του Μπους του πρεσβύτερου, εκλέγεται ο υποψήφιος των Δημοκρατικών Κλίντον. Δύο χρόνια αργότερα, στις ενδιάμεσες εκλογές του 1994, ο Κλίντον χάνει τον έλεγχο του Κογκρέσου όπου κυριαρχεί η σκληρή ρεπουμπλικανική Δεξιά των Νεοσυντηρητικών του Νιουτ Γκίνγκριχ. Παρόμοιο σκηνικό επαναλαμβάνεται με τη θριαμβευτική εκλογή του Ομπάμα το 2008. Δύο χρόνια αργότερα, στις ενδιάμεσες εκλογές του 2010, η Ακροδεξιά του Tea Party αποκτά τον έλεγχο του Κογκρέσου.

Σε αχαρτογράφητα νερά 

Το τι συμβαίνει τις τελευταίες δεκαετίες στις ΗΠΑ είναι φανερό. Το Δημοκρατικό Κόμμα κινητοποιεί τους ψηφοφόρους που ζητούν την παρέμβαση της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης για την άμβλυνση των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων. Με την υλοποίηση των προεκλογικών δεσμεύσεων να είναι πενιχρή, η ριζοσπαστική πτέρυγα της εκλογικής βάσης των Δημοκρατικών αποσυσπειρώνεται και επιστρέφει στο στρατόπεδο της αποχής, που συνήθως ευνοεί τους Συντηρητικούς. Μια από τις εξαιρέσεις είναι οι εκλογές του 1948. Ενώ όλες οι δημοσκοπήσεις είχαν προεξοφλήσει την ήττα του Τρούμαν από τον ρεπουμπλικάνο υποψήφιο Ντιούι , ο απερχόμενος πρόεδρος στόχευσε τους επιρρεπείς προς την αποχή και νίκησε στις εκλογές. Αν η υγεία του Μπάιντεν είχε καταστήσει την απόσυρσή του μονόδρομο, αυτό δεν σημαίνει αυτόματα δυναμική συσπείρωσης υπό τη Χάρις. Επιπλέον η ανάμειξη του Ομπάμα στην καρατόμηση του Μπάιντεν θυμίζει ότι το 2016 ο ίδιος επέβαλε την Κλίντον ανοίγοντας την πόρτα του Λευκού Οίκου για τον Τραμπ.

Με τις δημοσκοπήσεις να δίνουν οριακό προβάδισμα στους δύο υποψηφίους σε πολιτείες-κλειδιά για το συνολικό αποτέλεσμα, εύλογα τίθεται το ερώτημα αν το αποτέλεσμα θα αμφισβητηθεί και από τις δυο αντίπαλες πλευρές. Όποια γραμμή πλεύσης και αν χαράξουν οι ψηφοφόροι, οι ΗΠΑ θα κινηθούν σε αχαρτογράφητα νερά.