Το να ξεχνάμε είναι φυσιολογικά, αλλά συχνά δυσκολεύει την καθημερινότητά μας: ξεχνάμε πού βάλαμε τα κλειδιά, πώς λένε κάποιον που μόλις γνωρίσαμε ή ακόμα και τα γενέθλια φίλων. Σύμφωνα με τον νευροεπιστήμονα Τσάραν Ρανγκανάθ, αυτή η «αστοχία» είναι απαραίτητη: το μυαλό χρειάζεται να φιλτράρει τα ασήμαντα και να συγκρατεί τα ουσιώδη.

Για τη βελτίωση της μνήμης, οι ειδικοί συστήνουν κατ’ αρχήν τα «βασικά»: ύπνο, σωματική άσκηση και υγιεινή διατροφή. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, ο εγκέφαλος επεξεργάζεται και αποθηκεύει νέες πληροφορίες στη μακροπρόθεσμη μνήμη, τονίζει ο Μάικλ Χάσελμο του Πανεπιστημίου της Βοστώνης, προειδοποιώντας όσους διατρανώνουν ότι κοιμούνται λίγο.

Όμως πέρα από τον υγιεινό τρόπο ζωής, υπάρχουν και έξι επιστημονικά τεκμηριωμένες τεχνικές που μπορούν να βελτιώσουν τη μνήμη, ανάλογα με το τι προσπαθεί κανείς να συγκρατήσει.

1. Δημιουργήστε νοηματικές συνδέσεις
Ιδανική μέθοδος για απομνημόνευση νέων πληροφοριών
Η μνήμη λειτουργεί καλύτερα όταν νέες πληροφορίες συνδέονται με παλαιότερες. Αν κάτι μοιάζει ουσιώδες, γίνεται ευκολότερο να το συγκρατήσουμε. Αυτό ισχύει για λέξεις, ονόματα ή ακόμη και αριθμούς, μέσω τεχνικών όπως τα λογοπαίγνια ή οι ρίμες. Αν μπορείτε να ενσωματώσετε μια πληροφορία σε ένα αυτοσχέδιο στίχο, είναι πιο πιθανό να την θυμηθείτε όταν θα τη χρειαστείτε.

2. Επανάληψη και εξάσκηση ανάκλησης
Ιδανική προσέγγιση για μελέτη στις εξετάσεις ή εκμάθηση ξένης γλώσσας
Το να επαναλαμβάνει κανείς την ύλη σε τακτά διαστήματα αποδίδει πολύ καλύτερα από την αποστήθιση της τελευταίας στιγμής. Παράλληλα, το να επιχειρείτε συνειδητά να θυμηθείτε κάτι πριν δείτε την απάντηση, ενισχύει τη μακροπρόθεσμη μνήμη μέσω της λεγόμενης «εξάσκησης ανάκλησης».

3. Διαβάστε μεγαλοφώνως
Ιδανικό για βραχυπρόθεσμη απομνημόνευση (π.χ. λίστα για ψώνια)
Το να διαβάζετε ή να τραγουδάτε μεγαλόφωνα ενεργοποιεί περισσότερες περιοχές του εγκεφάλου απ’ ό,τι η σιωπηλή ανάγνωση. Ενισχύεται έτσι η μνήμη μέσω περισσότερων αισθητηριακών καναλιών, αν και η μέθοδος αυτή είναι λιγότερο αποτελεσματική όταν εφαρμόζεται για ζητήματα που αφορούν βαθύτερη κατανόηση.

4. Ενεργοποιήστε τις αισθήσεις σας
Ιδανικό για ανάκληση προσωπικών εμπειριών
Η ενσυνείδητη ενεργοποίηση των αισθήσεων (όπως ήχοι, εικόνες ή μυρωδιές) κατά τη διάρκεια μιας εμπειρίας δημιουργεί πιο έντονες μνήμες. Για παράδειγμα, αν παρατηρήσετε συνειδητά τι ακούτε ή τι μυρίζετε όταν αφήνετε τα κλειδιά σας, θα τα βρείτε ευκολότερα αργότερα.

5. Χτίστε ένα «παλάτι μνήμης»
Ιδανικό για μακροσκελείς λίστες ή ομιλίες
Η αρχαία τεχνική loci συνίσταται στην οπτική τοποθέτηση στοιχείων που θέλετε να θυμάστε σε ένα νοερό, οικείο περιβάλλον – όπως το σπίτι σας. Όσο πιο ζωντανές και περίεργες οι εικόνες, τόσο πιο αποτελεσματική η απομνημόνευση.

6. Δημιουργήστε μνήμες με πρόθεση
Ιδανικό για σημαντικές προσωπικές στιγμές
Σύμφωνα με ορισμένους επιστήμονες, για να θυμάστε όσο το δυνατόν καλύτερα μια εμπειρία, ωφελεί να έχετε από πριν προετοιμαστεί για να την φυλάξετε στη μνήμη σας. Όταν συμμετέχετε συνειδητά, εστιάζοντας στο συναίσθημα και τις λεπτομέρειες της στιγμής, ενισχύετε τη βιωματική μνήμη.