Δώστε μας μια εκ των έσω εικόνα για το AI Action Summit και την παρουσία της χώρας μας σε αυτό.

«Το AI Action Summit σε αντίθεση με τις δύο προηγούμενες συνόδους κορυφής AI (Ηνωμένο Βασίλειο, 2023, και Νότια Κορέα, 2024), εστίασε λιγότερο στην ασφάλεια και περισσότερο στην ευκαιρία ή τη δράση, εξού και ο τίτλος, «Σύνοδος Δράσης για την Τεχνητή Νοημοσύνη». Φιλοξενήθηκε από κοινού από τη Γαλλία και την Ινδία, και προφανώς αυτό ήταν εσκεμμένο, προκειμένου να αναδειχθεί το γεγονός ότι η ΕΕ βρίσκεται σε ένα σημείο όπου γίνεται αντιληπτό ότι αφενός υπάρχουν υπό συζήτηση ζητήματα σχετικά με τη ρύθμιση, αφετέρου πρέπει να στραφούμε προς φιλικότερες προς την καινοτομία πρακτικές. Και δεν εννοώ απαραιτήτως ότι η Ευρώπη τείνει προς υπερβολική ρύθμιση, που ισχύει ως ένα σημείο, αλλά ότι όταν αναδύεται μια νέα τεχνολογία ή εμφανίζεται κάτι νέο στο δρόμο μας, δεν πρέπει να το αντιμετωπίζουμε διστακτικά και απρόθυμα. Αντί να το αντιλαμβανόμαστε ως πρόβλημα ή ως κάτι που πρέπει να ελεγχθεί, πρέπει να το προσεγγίσουμε ως κάτι που μπορεί να αναπτυχθεί, να επεκταθεί, να κλιμακωθεί και στη συνέχεια να αποφασίσουμε  πώς μπορούμε να το διαχειριστούμε. Αρχικά όμως πρέπει να το αφήσουμε να τρέξει. Και νομίζω ότι αυτό ήταν το πνεύμα της συζήτησης που επικράτησε στα διάφορα πάνελ στη Σύνοδο Κορυφής της AI στο Παρίσι. Εδώ να προσθέσω ότι η παρουσία των εκπροσώπων των μεγάλων επιχειρήσεων του κλάδου έπαιξε τεράστιο ρόλο στη διαμόρφωση του κλίματος της Συνόδου.

Ταυτόχρονα, η Σύνοδος έδωσε στην Ευρώπη την ευκαιρία να προβάλλει τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά της και το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα σε σύγκριση με τις ΗΠΑ και την Κίνα. Νομίζω ότι η Ursula von der Leyen το έθεσε πολύ απλά και συνοπτικά λέγοντας ότι η ευρωπαϊκή τεχνητή νοημοσύνη διαθέτει μια ξεχωριστή ταυτότητα και ότι αυτή σχετίζεται με μια τεχνητή νοημοσύνη ανοιχτού κώδικα, μια ΑΙ που είναι συνεργατική και αξιοποιεί τόσο τον δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα σε κλίμακα.

Όσον αφορά την Ελλάδα, νομίζω ότι ήταν μια εξαιρετική ευκαιρία για εμάς να αναδείξουμε ότι μια μεσαίου μεγέθους χώρα της ΕΕ μπορεί να αξιοποιήσει την τεχνητή νοημοσύνη όχι μόνο για να βελτιώσει τις δημόσιες υπηρεσίες της, αλλά και να δημιουργήσει ένα οικοσύστημα τεχνητής νοημοσύνης που προωθεί την καινοτομία. Και δεν αναφέρομαι μόνο σε πράγματα που κάναμε τους τελευταίους μήνες ή μετά την παράδοση του εθνικού σχεδίου για τη μετάβαση της Ελλάδας στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης, που εκπονήθηκε από τη Συμβουλευτική Επιτροπή Τεχνητής Νοημοσύνης, υπό το συντονισμό της Ειδικής Γραμματείας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού. Η Ελλάδα, από το 2019, διέρχεται ενός μεγάλου ψηφιακού μετασχηματισμού. Και όταν μιλάμε για ΑΙ, ειδικά για τους πιθανούς επενδυτές ή τις εταιρείες που σκέφτονται να επενδύσουν στην Ελλάδα, η τεχνητή νοημοσύνη δεν μετεωρίζεται μόνη της στο κενό. Οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ΤΠΕ ενδιαφέρονται εξίσου για την πρόοδο των εργασιών σχετικά με την ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών για τις επιχειρήσεις. Και εκεί έχουμε πολύ υψηλές επιδόσεις. Για παράδειγμα, η ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών για τις επιχειρήσεις είναι πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (86%, έναντι του 85% που είναι ο μέσος όρος της ΕΕ). Είναι μια ελάχιστη διαφορά, αλλά είναι ενδεικτική πώς, ενώ μια χώρα μπορεί να υστερεί σε κάποιους τομείς, σε αυτόν τον τομέα σημειώνει τεράστια άνοδο.

Κατά τη διάρκεια της Συνόδου στο Παρίσι ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, είχε μερικές συναντήσεις κορυφής με μερικούς από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του κλάδου της ΑΙ, όπως ο Börje Ekholm, πρόεδρος και CEO της Ericsson, ο Demis Hassabis, CEO και συνιδρυτής της DeepMind, ο James Manyika, VP της Google και ο Chris Lehane, Chief Global Affairs Officer του OpenAI. Μπορείτε να μας πείτε προς ποια κατεύθυνση κινήθηκαν οι συζητήσεις μαζί τους;

Νομίζω ότι οι συναντήσεις του Πρωθυπουργού ανέδειξαν δύο πολύ σημαντικά στοιχεία. Πρώτον, αυτές οι εταιρείες δεν συναντούν τους πάντες. Αυτό αποτελεί ένα σαφές μήνυμα, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, ότι η Ελλάδα αποτελεί σημαντικό παίκτη όσον αφορά στην έγκαιρη υιοθέτηση τεχνολογιών που ενσωματώνουν την τεχνητή νοημοσύνη, είτε πρόκειται για τον δημόσιο τομέα είτε για την προώθηση ενός οικοσυστήματος που υποστηρίζει την καινοτομία. Και το δεύτερο σημαντικό στοιχείο είναι ότι ο ίδιος ο Πρωθυπουργός έχει επιδείξει ένα πολύ συγκεκριμένο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια για το πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε την τεχνητή νοημοσύνη για να επανεφεύρουμε το κράτος του 21^ου αιώνα. Όταν μιλάμε για AI, μπορεί να σκεφτόμαστε το ChatGPT ή τη χρήση μιας εφαρμογής, αλλά αυτό που συχνά μας διαφεύγει είναι ότι η τεχνητή νοημοσύνη έχει κάθετες εφαρμογές σε όλη τη δημόσια διοίκηση που μπορούν να μας βοηθήσουν από την καλύτερη διαχείριση των ραντεβού μας και των ιατρικών μας εξετάσεων μέχρι την πρώτη μας επίσκεψη σε έναν γιατρό που μπορεί να έχει πρόσβαση σε όλο μας το ιατρικό ιστορικό.

Οι προσωπικότητες που συνάντησε ο πρωθυπουργός αντιλαμβάνονται ότι πρόκειται για έναν πολιτικό που κατανοεί τις δυνατότητες που προσφέρει αυτή η τεχνολογία για το κοινό καλό. Και παράλληλα, είχε την ευκαιρία να αναδείξει ότι η Ελλάδα καινοτομεί ήδη σε μερικούς άκρως ενδιαφέροντες τομείς. Μιλήσαμε για ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών. Έχουμε το mAIGov, το οποίο είναι ένας ψηφιακός βοηθός δημόσιων υπηρεσιών που υποστηρίζει τους πολίτες, απαντά σε ερωτήσεις, διευκολύνει την πλοήγηση στην (ηλεκτρονική) δημόσια διοίκηση. Ταυτόχρονα, διαθέτουμε τεχνολογίες όπως η «Παρακολούθηση και Πρόληψη Δασικών Πυρκαγιών με χρήση Πληροφοριακών Συστημάτων», όπου χρησιμοποιούμε τεχνολογία που ενσωματώνει τεχνολογία ΑΙ για τον εντοπισμό πυρκαγιών και την έγκαιρη ειδοποίηση του πυροσβεστικού σώματος. Πρόκειται για εφαρμογές που έχουν ευρύτερη εφαρμογή και σε άλλες χώρες. Έτσι, κατά τη διάρκεια των συναντήσεων του πρωθυπουργού με τους ηγέτες του κλάδου, όλοι θέλησαν να κατανοήσουν με ποιο τρόπο εφαρμόσαμε κάποια πρακτικές και πώς τα καταφέραμε. Και όλοι τους έδειξαν κάτι παραπάνω από δυνητικό ενδιαφέρον, είτε να επεκτείνουν το έργο τους και το αποτύπωμά τους στην Ελλάδα, είτε να δουν την Ελλάδα ως κόμβο που μπορεί να πειραματιστεί στην έγκαιρη υιοθέτηση τεχνολογιών.

Άρα, ο στόχος είναι η Ελλάδα να γίνει ένας κόμβος, μια χώρα στην οποία θα αναπτύσσεται τεχνολογία ΑΙ;

Σίγουρα είναι. Και δεν είναι, όπως είπαμε, ιστορία μιας μέρας. Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί το 2019 ότι το 2024 η Ελλάδα θα επιλεγεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως μία από τις πρώτες επτά χώρες της ΕΕ που θα φιλοξενήσει ένα εργοστάσιο τεχνητής νοημοσύνης, το οποίο μάλιστα θα υποστηριχθεί από τον υπερυπολογιστή Daedalus, ο οποίος κατατάσσεται στους 30 κορυφαίους υπερυπολογιστές παγκοσμίως, καθώς αγγίζει τους 60 εκατομμύρια δισεκατομμύρια υπολογισμούς ανά δευτερόλεπτο. Πρόκειται για ασύλληπτο νούμερο. Αυτά είναι έργα συγχρηματοδοτούμενα από την ΕΕ, που η Ελλάδα στο παρελθόν πιθανότατα μόνο να ονειρευόταν να αποκτήσει, ενώ αυτή τη στιγμή ήδη υλοποιούνται, και αυτό αποδεικνύει στους κορυφαίους υπερκλιμακωτές όπως το OpenAI, η Microsoft κλπ, ότι η Ελλάδα μπορεί να έχει αντίκτυπο. Για αυτό και μελετούν τις προσπάθειές μας στους διάφορους τομείς. Για παράδειγμα, μια πρωτοβουλία που έχει προχωρήσει, είναι η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης στον τομέα των οικονομικών και την πρόληψη της φοροδιαφυγής. Υλοποιούμε αντιστοίχιση δεδομένων μέσω ΑΙ για να ανιχνεύσουμε τη φοροδιαφυγή, και η εκτίμηση είναι ότι για το 2025 αυτό θα αποφέρει αύξηση των κρατικών εσόδων κατά €500 εκατ. Επομένως, εξετάζουμε αυτές τις τεχνολογίες και προσπαθούμε να τις ενσωματώσουμε με τρόπο που να εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον.

Το Κέντρο Αριστείας AI είναι μέρος αυτού του στρατηγικού σχεδίου, σωστά;

Οπωσδήποτε. Το Εθνικό Σχέδιο για τη Μετάβαση της Ελλάδας στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης που συγκροτήθηκε τον Νοέμβριο του 2023 και συντονίστηκε από την Ειδική Γραμματεία Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού, υπό την επίβλεψη του Ειδικού Γραμματέα Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού στην Προεδρία της Ελληνικής Κυβέρνησης, Γιάννη Μαστρογεωργίου, και παραδόθηκε στον Πρωθυπουργό πριν από λίγους μήνες, υπογραμμίζει έξι εμβληματικά έργα που πρόκειται να προωθήσουν την Ελλάδα στην πρώτη γραμμή της ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης. Το Κέντρο Αριστείας AI, το Παγκόσμιο Φόρουμ Δεοντολογίας AI, το Εργοστάσιο AI. Αυτά είναι τα μεγάλα έργα. Κάτω από αυτά ωστόσο, τρέχουν μια σειρά από ‘μικρότερα’ προγράμματα μετασχηματισμού της δημόσιας διοίκησης, τα οποία αλλάζουν δραστικά τη ζωή μας. Υπήρξε έντονο διεθνές ενδιαφέρον κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής AI στο Παρίσι για το πώς θα μπορούσαν να προκύψουν κάποιες συνεργασίες, όσον αφορά την ανάπτυξη του Κέντρου Αριστείας AI.

Αναφερθήκατε νωρίτερα στην υπερρύθμιση. Σήμερα η Ευρώπη αντιμετωπίζει πρόβλημα υπερρύθμισης έναντι της καινοτομίας;

Νομίζω ότι πρέπει πρώτα να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να καταλάβουμε ότι αυτό είναι ένα θέμα μεγαλύτερο από την τεχνητή νοημοσύνη. Σχετίζεται με αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε ρυθμιστικό ήθος. Το ρυθμιστικό ήθος της ΕΕ από τη σύλληψή της, στρέφεται περισσότερο προς τη ρύθμιση. Η Anu Bradford μίλησε για αυτό στο βιβλίο της «The Brussels Effect». Και δεν είναι πάντα αρνητικό, άλλωστε, καθώς θέτει ένα παγκόσμιο πρότυπο. Η Ευρώπη έχει δημιουργήσει υποδειγματικές καλές πρακτικές, όσον αφορά τη ρύθμιση ορισμένων τομέων. Θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι όταν 27 χώρες μοιράζονται έναν ενιαίο κανονισμό, αυτό αποδεικνύεται εξαιρετικά χρήσιμο για τις επιχειρήσεις.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν πάντα ένα πολύ διαφορετικό ρυθμιστικό ήθος. Θα κινηθούν γρήγορα, θα καινοτομήσουν και θα ρυθμίσουν εκ των υστέρων ό,τι έχουν αφήσει ανεξέλεγκτο. Νομίζω ότι αυτό που χρειαζόμαστε τώρα, και ο Πρωθυπουργός μίλησε γι’ αυτό, καθώς διατηρεί μια στάση υπέρ της καινοτομίας, είναι η στοχευμένη ρύθμιση, που σημαίνει ότι ΕΕ, Κίνα, οι ΗΠΑ αλλά και ο Παγκόσμιος Νότος μπορούμε να συμφωνήσουμε σε ένα ελάχιστο παρονομαστή θεμάτων που χρήζουν ρύθμισης και ελέγχου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η προστασία των ανηλίκων από τον εθισμό στο Διαδίκτυο ή από επικίνδυνα φαινόμενα. Η Ελλάδα είναι μια από τις λίγες χώρες της ΕΕ που έχει ανακοινώσει μια ολοκληρωμένη στρατηγική όσον αφορά την προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο. Η διάδοση της παραπληροφόρησης μέσω των deepfakes είναι επίσης κάτι στο οποίο σίγουρα μπορούμε όλοι να συμφωνήσουμε. Και το τρίτο θα μπορούσε προφανώς να είναι η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην ανάπτυξη βιοχημικών όπλων και στρατιωτικών εφαρμογών. Στην ΕΕ μπορούμε να στραφούμε σιγά-σιγά γύρω από τέτοιους είδους στοχευμένες ρυθμίσεις. Έχω την αίσθηση ότι η σύνοδος κορυφής AI ήταν ένα σημείο προς αυτή την κατεύθυνση. Η Επίτροπος για την τεχνολογική κυριαρχία, ασφάλεια και δημοκρατία, Henna Virkkunen, ανέφερε ότι η Οδηγία Ευθύνης για την Τεχνητή Νοημοσύνη της ΕΕ θα αποσυρθεί. Επομένως, παρατηρούμε ορισμένες μετατοπίσεις. Και προσωπικά συμφωνώ.

Υπάρχει κάτι που μπορούμε να ανακοινώσουμε σχετικά με το φόρουμ Ηθικής;

Το επόμενο AI Ethics Forum θα γίνει τον Ιούνιο στην Αθήνα, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ηθικής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Το θέμα θα περιστρέφεται γύρω την προστασία των ανηλίκων από περιεχόμενο που δημιουργείται μέσω τεχνητής νοημοσύνης στο διαδίκτυο. Πρέπει να πω ότι κατά τη διάρκεια Συνόδου στο Παρίσι εκδηλώθηκε τεράστιο ενδιαφέρον από πολλούς Ευρωπαίους ομολόγους μας για την εθνική μας στρατηγική για την προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο, και συγκεκριμένα για τη νέα εφαρμογή, Kids Wallet, που θα παραδοθεί στις αρχές Απριλίου. Η εφαρμογή θα δώσει την ευκαιρία στους γονείς να διαχειρίζονται πόσο χρόνο ξοδεύουν τα παιδιά τους στα κινητά τους. Υπήρχε μεγάλο ενδιαφέρον για αυτό στο Παρίσι, πώς θα το χρησιμοποιήσουμε, και αν θα μπορούσε να αναπτυχθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πιστεύω λοιπόν ότι το 2025 θα συζητήσουμε εκτενώς για στοχευμένη ρύθμιση ώστε να συμφωνήσουμε σε έναν ελάχιστο παρονομαστή.

Υπάρχουν σχέδια από την ελληνική κυβέρνηση σχετικά με χρηματοδότηση μέσω σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σε προγράμματα ανάπτυξης ΑΙ;

Θέλω να στραφώ στην ευρωπαϊκή πτυχή του θέματος και νομίζω ότι αυτό είναι επίσης μέρος του τρόπου με τον οποίο η ευρωπαϊκή επωνυμία τεχνητής νοημοσύνης διακρίνεται από τις ΗΠΑ. Ήμασταν πάντα μεγάλοι υποστηρικτές κοινών πρωτοβουλιών, συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, και νομίζω ότι αυτό ήταν μέρος του ρυθμιστικού μας ήθους επίσης, δείχνοντας ότι η ίδια η κυβέρνηση ή οι θεσμοί σε επίπεδο ΕΕ, μπορούν να βοηθήσουν στο αρχικό ή το ενδιάμεσο στάδιο ανάπτυξης ενός προγράμματος, μιας εταιρείας ή ενός έργου. Και νομίζω ότι η πρωτοβουλία που μόλις ανακοίνωσε η Πρόεδρος της Κομισιόν, το Invest AI, το οποίο πρόκειται να είναι ένα δημόσιο ταμείο που θα διαθέσει περί τα $20 δισ. για μέγα-εργοστάσια τεχνητής νοημοσύνης και επενδύσεις R&D, σε συνδυασμό με $150 δισ. που πρόκειται να διατεθούν από ιδιωτικές εταιρείες υπό την ηγεσία μιας αμερικανικής εταιρείας επιχειρηματικών κεφαλαίων, δείχνει ακριβώς πώς η Ευρώπη αντιλαμβάνεται και συνεργάζεται για το θέμα. Δεν πρόκειται για εγχείρημα που άπτεται μόνο του ιδιωτικού ή μόνο του δημόσιου τομέα. Πρέπει να βρεθεί μια χρυσή τομή μεταξύ των δύο. Άλλωστε, μια τέτοιου είδους σύμπραξη μας επιτρέπει, ως ένα βαθμό, να εγγυηθούμε ότι αυτές οι τεχνολογίες θα χρησιμοποιηθούν προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, θα εξετάσουμε προσεκτικότερα τις ιδιαιτερότητες των προγραμμάτων που ανακοινώθηκαν, γιατί οι λεπτομέρειες είναι προς το παρόν κάπως αδιευκρίνιστες. Και, όπως κάναμε με το εργοστάσιο τεχνητής νοημοσύνης “Pharos” που έχει ήδη ανακοινωθεί, αντίστοιχα θα δούμε πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε καλύτερα τη θέση μας και να την αξιοποιήσουμε στο έπακρο.

Ένα σχόλιο για τη μάχη των ΗΠΑ με την Κίνα για την επικυριαρχία στην τεχνητή νοημοσύνη και πού τοποθετείται η Ελλάδα σε αυτήν την εικόνα;

Οι ΗΠΑ και η Κίνα προφανώς ακολουθούν διαφορετικές προσεγγίσεις σχετικά με την ανάπτυξη της τεχνολογίας, και πώς μπορεί να λειτουργήσει εντός συγκεκριμένων πλαισίων. Η Ελλάδα συνεργάζεται στενά με τις ΗΠΑ σε μια σειρά ζητημάτων, από την άμυνα και την κλιματική αλλαγή έως τις ενεργειακές υποδομές στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Πιστεύω ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να είναι ένα ακόμη πεδίο στο οποίο μπορούμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας, και πιστεύω ότι αυτό μπορεί να συμβεί και διμερώς, αλλά και μέσω της ΕΕ.

Για τις ΗΠΑ, η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένας τρόπος να αναζωογονήσει τη βιομηχανική της βάση και προφανώς κατανοεί το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα. Οι περισσότεροι από τους υπερκλιμακωτές έχουν έδρα στις ΗΠΑ. Χρησιμοποιούν λοιπόν αυτό το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για να σφυρηλατήσουν συμμαχίες και ισχύ γύρω από την άποψή τους σχετικά με το πώς θα πρέπει να χρησιμοποιείται η τεχνητή νοημοσύνη. Και νομίζω ότι αυτό ευθυγραμμίζεται σε βάθος με την αντίληψη της Ελλάδας και της ΕΕ για τη χρήση της ΑΙ με τρόπο δημοκρατικό, ανοιχτό, χωρίς αποκλεισμούς, και με γνώμονα την προώθηση του δημόσιου συμφέροντος.

Από την άλλη πλευρά, η Κίνα, προσπαθεί να καινοτομήσει, παρά ορισμένους ελέγχους εξαγωγών που έχουν τεθεί σε εφαρμογή από τις ΗΠΑ, αποδεικνύοντας πως τα υψηλά κεφάλαια δεν είναι πάντα η απάντηση σε ζητήματα που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη. Αυτό για την Ελλάδα αποτελεί ένα ελπιδοφόρο παράδειγμα, καθώς αποδεικνύει πως η καινοτομία μπορεί να συμβεί ακόμη και υπό δύσκολες συνθήκες. Αυτό είναι αρκετά αισιόδοξο και για την ΕΕ, διότι δεν έχουμε καταφέρει να αγγίξουμε ύψη κεφαλαίων αντίστοιχα με αυτά των ΗΠΑ. Αυτό που μπορούμε να διδαχθούμε από την Κίνα είναι η ικανότητά τους να καινοτομούν κάτω από αντίξοες συνθήκες.

Μπορούμε επίσης να μελετήσουμε τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούν τους αλγόριθμους, τον τρόπο με τον οποίο εκπαιδεύουν τα μοντέλα τους και κατά πόσο υπάρχουν καλές πρακτικές τις οποίες αξίζει να αντιγράψουν τα μεγάλα ευρωπαϊκά μοντέλα γλωσσών. Υπάρχουν σίγουρα ζητήματα σχετικά με τον έλεγχο περιεχομένου, τα οποία δεν αποτελούν πρότυπα μίμησης. Τα γεγονότα είναι γεγονότα, η ιστορία είναι ιστορία.

Δύο τομείς εξαιρετικά ευάλωτοι και ταυτόχρονα υψίστης σημασίας στην Ελλάδα, οι οποίοι χρήζουν σοβαρής στήριξης είναι η υγεία και η παιδεία. Πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε την τεχνητή νοημοσύνη για να τους βελτιώσουμε;

Αυτά είναι δύο ζητήματα που όχι μόνο αποτελούν προτεραιότητες για εμάς, αλλά προφανώς είναι δύο νευραλγικοί τομείς για την κοινωνία. Το σύστημα υγείας είναι εξαιρετικά σημαντικό γιατί αλληλεπιδρούμε με αυτό σε καθημερινή βάση, καλούμαστε να βρούμε τρόπους να το κάνουμε αποτελεσματικότερο, να εξορθολογίσουμε τη ροή εργασιών και εν τέλει να εξασφαλίσουμε υψηλότερη ποιότητα παροχής υπηρεσιών.

Υπάρχει μια ενδιαφέρουσα ομάδα φοιτητών από το MIT που διεξήγαγε μια πρωτοποριακή μελέτη σχετικά με την πρώιμη πρόβλεψη του καρκίνου του πνεύμονα και του μαστού χρησιμοποιώντας τεχνολογία AI, σε συνεργασία με το Γενικό-Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Αθηνών “Άγιος Σάββας”. Υπάρχουν δηλαδή πρωτοβουλίες που ενισχύουν την πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες και διασφαλίζουν καλύτερα αποτελέσματα για τους ασθενείς, και μάλιστα αξιοποιήσιμες και σε απομακρυσμένες περιοχές. Αυτό είναι ένα μοντέλο που θέλουμε να εφαρμόσουμε ευρύτερα σε όλους τους τομείς. Το δεύτερο είναι ότι η Ελλάδα έχει ήδη προβεί σε μερικές ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες σχετικά με την πρόληψη. Για παράδειγμα, το «Εθνικό Πρόγραμμα για την Πρόληψη του Καρκίνου του Μαστού – Φώφη Γεννηματά», το οποίο παρέχει δωρεάν εξετάσεις ψηφιακής μαστογραφίας σε γυναίκες ηλικίας μεταξύ 45 και 74 ετών. Άρα, υπάρχουν ήδη προγράμματα που χρησιμοποιούν σε μικρότερο βαθμό την ψηφιακή υποδομή που έχουμε δημιουργήσει, η οποία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ακόμη περισσότερο όταν η τεχνητή νοημοσύνη ενσωματωθεί σε αυτές τις εφαρμογές.

Τώρα, ας πάμε στην Παιδεία. Πρόσφατα, το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης πέραν της εκπαίδευσης που προσφέρει για τον ψηφιακό εγγραμματισμό εκπαιδευτικών και δημοσίων υπαλλήλων στο Υπουργείο Παιδείας, ανακοίνωσε μια νέα συνεργασία με τον οργανισμό Tipping Point, με τίτλο Generative AI Trainings, με αποδέκτες χιλιάδες εκπαιδευτικούς. Η επανεκπαίδευση, η αξιοποίηση ΑΙ εφαρμογών στην τάξη, η βελτίωση της εμπειρίας στην αίθουσα είναι όλα μέρος της εξίσωσης. Κάτι άλλο που εξετάζουμε ενεργά είναι πώς μπορούμε να σχεδιάσουμε ένα μέλλον όπου για κάθε τάξη, για κάθε σχολείο, για κάθε μαθητή θα υπάρχει ένας εξατομικευμένος βοηθός τάξης που μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να λύσουν προβλήματα και να αντιμετωπίσουν τα όποια ζητήματα, με απώτερο σκοπό να καταστήσουμε το ιδιωτικό φροντιστήριο επιλογή και όχι αναγκαιότητα. Πρόκειται για θέμα εκδημοκρατισμού της εκπαίδευσης, και ταυτόχρονα θέμα υψίστης οικονομικής σημασίας για τους γονείς. Φανταστείτε ένα μέλλον όπου κάθε σχολείο μπορεί να έχει έναν ψηφιακό βοηθό για κάθε τάξη και για κάθε παιδί, βοηθώντας το παιδί, μαθαίνοντας από αυτό και έχοντας τη δυνατότητα να προσαρμόζεται στις ανάγκες του με τρόπο πλήρως εξατομικευμένο. Η εξατομικευμένη εκπαίδευση και η αλληλεπίδραση που θα αποκτήσει το παιδί είναι σχεδόν απαράμιλλη. Μπορεί να ακούγεται επιστημονική φαντασία, αλλά στις ΗΠΑ συμβαίνει ήδη, όπως και σε άλλες χώρες ανά τον κόσμο. Δεν ανακοινώνω τίποτα αυτή τη στιγμή, αλλά μας ενδιαφέρει να εξετάσουμε πώς μπορούν να εφαρμοστούν αυτά τα μοντέλα στην Ελλάδα. Αυτό είναι το όραμα του Πρωθυπουργού, και ξέρετε, η υγειονομική περίθαλψη και η εκπαίδευση είναι τα θεμέλια αυτού του οράματος.

Μια από τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία είναι η αναντιστοιχία που παρατηρείται στην ελληνική αγορά εργασίας μεταξύ ζήτησης και προσφοράς ταλέντων. Και το ερώτημα είναι πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την τεχνητή νοημοσύνη για γεφυρώσουμε αυτό το χάσμα;

Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω λέγοντας ότι το 2025 η αγορά ΤΠΕ στην Ελλάδα είναι περίπου €8,7 δισ. και το 2030 προβλέπεται να αγγίζει τα €16 δισ. Αυτό δεν μεταφράζεται μόνο σε αύξηση του ΑΕΠ, αλλά και περαιτέρω ανάπτυξη της αγοράς εργασίας. Αυτό συνεπάγεται περισσότερες θέσεις εργασίας, οπότε σε όσους τομείς δεν διαθέτουμε το απαιτούμενο ανθρώπινο κεφάλαιο, θα πρέπει να το δημιουργήσουμε. Προφανώς δεν μας απασχολεί μόνο τι πρόκειται να συμβεί στο μέλλον, αλλά και πώς θα στηρίξουμε ήδη υπάρχοντα επαγγέλματα, και πώς θα τα αναβαθμίσουμε στο περιβάλλον της ψηφιακής εποχής. Για παράδειγμα, το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης τρέχει ένα πρόγραμμα με τη Microsoft Greece, που αφορά την εκπαίδευση 100.000 δημοσίων υπαλλήλων, αλλά και Ελλήνων πολιτών, ώστε να αξιοποιήσουν δεξιότητες σχετικές με την ψηφιακή εποχή. Προφανώς, αυτό είναι ένα μικρό κομμάτι του παζλ, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί ένα ορόσημο.

Ένα εμβληματικό έργο του εθνικού σχεδίου για τη μετάβαση στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης είναι ο εκδημοκρατισμός του αλφαβητισμού της ΑΙ. Ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, εργάζονται σκληρά σε έργα όπως αυτό, με στόχο την εκπαίδευση ανθρώπων σε εφαρμογές ΑΙ σε όλη την Ελλάδα. Μερικά από αυτά αφορούν στον τομέα των δημοσίων υπαλλήλων ή τους εκπαιδευτικούς, και μερικά αφορούν τον ευρύτερο πληθυσμό. Κι επειδή η συνηθέστερη ερώτηση είναι αν ‘η τεχνητή νοημοσύνη μου πάρει τη δουλειά’, η απάντηση είναι ‘όχι’, γιατί ο στόχος είναι να χρησιμοποιήσουμε την τεχνητή νοημοσύνη για να γίνουμε παραγωγικότεροι, να καταστήσουμε το εργασιακό μας περιβάλλον αποτελεσματικότερο και να εξορθολογίσουμε τον τρόπο εργασίας μας. Το δεύτερο που πρέπει να ειπωθεί είναι ότι κατά πάσα πιθανότητα, αντί της τεχνητής νοημοσύνης, τη δουλειά μας θα πάρει το άτομο που έχει μάθει πώς να την χρησιμοποιεί. Επομένως, πιστεύω ότι αρμοδιότητα της κυβέρνησης δεν είναι μόνο να εγγυηθεί μια δίκαιη ψηφιακή μετάβαση, αλλά και να παρέχει στους πολίτες τα κατάλληλα εργαλεία για να μάθουν πραγματικά πώς να χρησιμοποιούν και να αγκαλιάζουν αυτές τις εφαρμογές. Και το τελευταίο σημείο που θέλω να επισημάνω είναι ότι αυτή τη χρονική στιγμή η κυβέρνηση μπορεί να αποτελέσει disruptor. Αυτή είναι μια λέξη που συνήθως συνδέεται με νεοφυείς επιχειρήσεις, αλλά νομίζω ότι η τεχνητή νοημοσύνη παρέχει τη μοναδική ευκαιρία σε κυβερνήσεις να υλοποιήσουν ουσιαστικά άλματα και να οραματιστούν το κράτος του 21ου αιώνα.

Ποιοι είναι οι προσωπικοί σας στόχοι, από τη θέση σας ως σύμβουλος του Πρωθυπουργού σε θέματα που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη;

Μου δίνεται μια μεγάλη ευκαιρία να υπηρετήσω στη δημόσια διοίκηση και να εργαστώ για έναν Πρωθυπουργό και μια κυβέρνηση που θεωρώ ότι έχει κάνει σπουδαία πράγματα στον ψηφιακό τομέα και την τεχνητή νοημοσύνη.  Έχοντας μεγαλώσει σε μια μικρή επαρχιακή πόλη, ο  ειλικρινής στόχος μου είναι, όταν κλείσει αυτός ο κύκλος να μπορώ να πω ότι καταφέραμε να προσφέρουμε εφαρμογές που κάνουν τη ζωή των ανθρώπων, σε μεγάλη κλίμακα, καλύτερη. Εννοώ υπηρεσίες και εφαρμογές που δεν αγγίζουν μόνο τους κατοίκους της Αθήνας, αλλά όλης της Ελλάδας, επιτυγχάνοντας τον εκδημοκρατισμό αυτών των εφαρμογών με καθολική διάχυση για τα οφέλη που παράγουν.