Η υπερβολική χρήση των chatbots τεχνητής νοημοσύνης όπως το ChatGPT ενδέχεται να καθιστά τους ανθρώπους λιγότερο ευφυείς, υπονομεύοντας την κριτική σκέψη, τη μνήμη και τις γλωσσικές ικανότητες, σύμφωνα με νέα έρευνα του MIT.

Σε μία προσεκτικά σχεδιασμένη, συγκριτική μελέτη, άτομα που βασίστηκαν στο ChatGPT για να γράψουν ένα ζητούμενο δοκίμιο εμφάνισαν χαμηλότερη εγκεφαλική δραστηριότητα από εκείνα που εργάστηκαν χωρίς βοήθεια. Η ομάδα που βοηθήθηκε από την τεχνητή νοημοσύνη απέδωσε συνολικά χειρότερα στις τελικές δοκιμασίες σε σχέση με τους συμμετέχοντες που βασίστηκαν αποκλειστικά στις δικές τους δυνάμεις. Επιπλέον, τα άτομα που βασιστηκαν σε chatbot, δυσκολεύτηκαν όταν κλήθηκαν να εκτελέσουν εργασίες χωρίς την υποστήριξη της AI.

«Η εξάρτηση από τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης οδηγεί σε παθητική προσέγγιση και μειωμένη «ενεργοποίηση» δεξιοτήτων κριτικής σκέψης, όταν το άτομο καλείται αργότερα να εκτελέσει μόνο του κάποια εργασία», σημειώνεται χαρακτηριστικά στην έκθεση με τους ερευνητές να προειδοποιούν ότι τα ευρήματα εγείρουν σοβαρές ανησυχίες για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της AI στην εκπαίδευση και στο εργασιακό περιβάλλον.

Το «κλείσιμο του διακόπτη»

Η μελέτη παρακολούθησε 54 άτομα στα οποία ανατέθηκε να γράψουν τέσσερα δοκίμια. Χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες: μία χρησιμοποίησε ChatGPT, μία έκανε έρευνα μέσω διαδικτύου και μία βασίστηκε μόνο στη μνήμη και τη σκέψη της.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της δοκιμασίας, οι ερευνητές κατέγραψαν την εγκεφαλική δραστηριότητα των συμμετεχόντων με ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα (EEG) και, όπως προέκυψε, οι χρήστες ChatGPT είχαν τη χαμηλότερη εγκεφαλική δραστηριότητα σε όλες τις μετρήσεις – νευρικές, γλωσσικές και αξιολόγησης περιεχομένου.

Τα EEG αποκάλυψαν πως η νευρωνική «συνδεσιμότητα» του εγκεφάλου εμφανιζόταν μειωμένη, όσο αυξανόταν η εξάρτηση των συμμετεχόντων από εξωτερικά εργαλεία, με τη χαμηλότερη όλων να διαπιστώνεται στους χρήστες chatbot. Μάλιστα, καταγράφηκε μείωση των κυμάτων «θήτα», που συνδέονται με τη μάθηση και τη μνήμης.

«Ουσιαστικά, ένα μέρος της ανθρώπινης σκέψης και προετοιμασίας το αναλάμβανε το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης», αναφέρει η έρευνα.

Η μελέτη ενίσχυσε τις ήδη υφιστάμενες ανησυχίες ότι τα chatbots προκαλούν ως ένα βαθμό διανοητική αδράνεια. Έρευνα του Φεβρουαρίου από τη Microsoft και το Carnegie Mellon είχε επίσης καταδείξει πως οι εργαζόμενοι ανέφεραν χαμηλότερα επίπεδα «ενεργούς» κριτικής σκέψης όταν βασίζονταν στην AI.

Η επικεφαλής της μελέτης του MIT, Ναταλία Κοσμίνα, σημείωσε πως τα ευρήματα καταδεικνύουν τη φύση του πιθανού περιορισμού μαθησιακών δεξιοτήτων για όσους χρησιμοποιούν AI στην εκπαίδευση ή την εργασία τους. Ενδιαφέρον δε παρουσιάζει πως ακόμα και όταν το γκρουπ που είχε βοηθηθεί από ChatGPT κλήθηκε στο τελευταίο στάδιο να γράψει μόνο με τη δική του σκέψη, συνέχισε να έχει χαμηλότερες επιδόσεις σε μνήμη και κριτική ικανότητα, από τις υπόλοιπες ομάδες. Οι ερευνητές προειδοποιούν τώρα πως η συστηματική εξάρτηση από τα chatbots ενδέχεται να οδηγήσει σε μειωμένη κριτική σκέψη και δημιουργικότητα. Εύλογα αναρωτιούνται πολλοί, αν αξίζει να πληρώσοι με αυτό το «νόμισμα» την όποια τεχνητή διευκόλυνση…