«Τα αντιβιοτικά δεν είναι ούτε βιταμίνες ούτε παυσίπονα»: Έλληνες γιατροί και ερευνητές αναγκάστηκαν να διατυπώσουν για πολλοστή φορά το αυτονόητο σε συνέντευξη τύπου που διοργανώθηκε από τον Ιατρικό Σύλλογο Αθηνών, το Ελληνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων του ΠΟΥ και την Ελληνική Εταιρεία Χημειοθεραπείας, με αφορμή την Παγκόσμια Εβδομάδα για την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση για την αντοχή των μικροβίων στα αντιβιοτικά.

Η Ελλάδα ήταν για άλλη μια χρονιά πρώτη στην επικίνδυνη κατάχρηση αντιβιοτικών σε ολόκληρη την Ευρώπη, σύμφωνα με τα συγκριτικά αποτελέσματα καταγραφής από το ECDC. Για την ακρίβεια, η κατανάλωση αντιβιοτικών στη χώρα μας εκτιμάται πως είναι από διπλάσια έως και εξαπλάσια σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Σαφώς πιο ψύχραιμοι και λογικοί αποδεικνύονται οι βορειοευρωπαίοι που καταγράφουν την μικρότερη κατάχρηση στην ήπειρο.

Η κατανάλωσή των αντιβιοτικών δεν ενδείκνυται για «κρυολογήματα και πονόδοντο» τονίζει ο ΙΣΑ έχοντας ανά χείρας την έρευνα της KΑΠΑ Research που αποκαλύπτει το μέγεθος της παρανόησης στα ελληνικά νοικοκυριά, αφού ένας στους τρεις φυλάσσει συνειδητά κάποιο αντιβιοτικό στο σπίτι για «ώρα ανάγκης». Το μόνο παρηγορητικό στοιχείο είναι πως από το 2020 που θεσπίστηκε η υποχρεωτική συνταγογράφηση, φαίνεται πως έχει μειωθεί σημαντικά η αλόγιστη χρήση τους.

Τα στατιστικά αποκαλύπτουν αντιδιαμετρικές καταστάσεις: τρεις στους τέσσερις Έλληνες πήραν αντιβιοτικό μέσα στον τελευταίο χρόνο ενώ δύο στους δέκα δεν έχουν λάβει ποτέ αντιβιοτικό. Το 16% πήρε αντιβιοτικό για οδοντιατρικούς λόγους, το 21% για διάφορους λόγους σοβαρών ασθενειών ή χειρουργικών επεμβάσεων, το 11% για αντιμετώπιση λοιμώξεων, το 19% αναφέρει ως αιτία τον επίμονο βήχα και προβλήματα με αναπνευστικό ή βρογχίτιδες.

Το ποσοστό των ατόμων που αναφέρουν παρενέργειες από τη χρήση αντιβιοτικού, έπεσε στο 19% το 2023, από 26% στο 2013.

Υψηλό ποσοστό των Ελλήνων επιμένει να παίρνει αντιβιοτικά για απλές ιώσεις, στις οποίες εξ ορισμού δεν είναι δραστικά, όπως ανέφερε η ομότιμη καθηγήτρια Παθολογίας της Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, λοιμωξιολόγος, πρόεδρος της ελληνικής ΕΚΠΑ, μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Χημειοθεραπείας, Κυριακή Κανελλακοπούλου. Οι περισσότερες από τις λοιμώξεις που μας συμβαίνουν τον χειμώνα, όπως ωτίτιδα, βρογχίτιδα, ιγμορίτιδα και το «κοινό κρυολόγημα», περνούν από μόνες τους σε περίπου τρεις ημέρες.

Όπως παρατηρεί, παρά το γεγονός ότι τα αντιβιοτικά είναι αποκλειστικά συνταγογραφούμενα φάρμακα από το 2020, φαίνεται ότι οι ασθενείς «πιέζουν» τον γιατρό τους να τους χορηγήσει αντιβιοτικό.

Οι συνέπειες της υπερκατανάλωσης

Οι παρενέργειες από την λανθασμένη χρήση περιλαμβάνουν μία σειρά συμπτωμάτων: εξανθήματα, βρογχικό άσθμα, αλλεργικό σοκ που απειλεί την ίδια τη ζωή του ασθενούς, τοξικότητα στα νεφρά και στο ήπαρ και σοβαρά διαρροϊκά σύνδρομα, όπως η ψευδομεμβρανώδης κολίτιδα με θνητότητα που υπερβαίνει το 20%. ΠΜάλιστα πρόσφατες έρευνες καταδεικνύουν ότι παιδιά που πήραν αντιβιοτικά σε ηλικία μικρότερη των 6 μηνών, κινδυνεύουν περισσότερο να γίνουν παχύσαρκα. Η χειρότερη όμως ανεπιθύμητη ενέργεια αφορά στην ανάπτυξη αντοχής των μικροβίων στα αντιβιοτικά, ώστε τα τελευταία να μην είναι πλέον δραστικά στις μικροβιακές λοιμώξεις.

Και η Ελλάδα κατέχει τα θλιβερά πρωτεία και στην μικροβιακή αντοχή στην Ευρώπη.