Η αποστολή Polaris Dawn της SpaceX, που έστειλε τέσσερις πολίτες σε τροχιά υψηλότερη από οποιαδήποτε άλλη εδώ και δεκαετίες, συνέλεξε νέα δεδομένα για ένα κοινό και εξαιρετικά υποβαθμισμένο πρόβλημα των διαστημικών ταξιδιών: το σύνδρομο προσαρμογής στο Διάστημα.

Ο πρώην πιλότος της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, Σκοτ «Κιντ» Ποτίτ, περιέγραψε ότι τις πρώτες ημέρες της αποστολής παρουσίασε εξασθένηση της όρασής του. Η Άννα Μένον, μηχανικός της SpaceX και ιατρός του πληρώματος, βίωσε το σύνδρομο σε όλο του το φάσμα: από ζαλάδα έως έμετο. Το συγκεκριμένο σύνδρομο πλήττει το 60% με 80% των ταξιδιωτών σε τροχιά, αν και σπάνια συζητείται ανοιχτά από αστροναύτες.

Η αποστολή, που διήρκεσε πέντε ημέρες, φιλοδοξώντας να προωθήσει την έρευνα γύρω από τις βιολογικές και νευρολογικές επιπτώσεις του διαστήματος. Οι τέσσερις συμμετέχοντες πραγματοποίησαν μια σειρά πειραμάτων, μετρήσεων και τεχνικών, όπως χρήση ειδικών φακών επαφής για τη μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης και μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου πριν και μετά την αποστολή. Οι ειδικοί φακοί, συλλέγουν δεδομένα σε πραγματικό χρόνο κατά την παραμονή στο Διάστημα.

Ο δισεκατομμυριούχος Τζάρεντ Άιζακμαν, χρηματοδότης και επικεφαλής της αποστολής, εξήγησε ότι στόχος είναι να καταστεί εφικτή η μαζική παρουσία ανθρώπων στο Διάστημα. «Αν θες να έχεις χιλιάδες ανθρώπους σε τροχιά ή στον Άρη, δεν μπορείς να αγνοήσεις τα προβλήματα προσαρμογής. Το να χάσεις την όρασή σου ή να μην μπορείς να διαβάσεις οδηγίες, είναι ζήτημα ασφαλείας», τόνισε.

Η αποστολή πέρασε μέσα από τις ζώνες ακτινοβολίας Van Allen και περιλάμβανε τον πρώτο εμπορικό διαστημικό περίπατο. Ο Άιζακμαν δήλωσε ότι αντίκρισε «σπινθήρες» με κλειστά τα μάτια – ένα φαινόμενο που έχουν αναφέρει και αστροναύτες της NASA χωρίς ακόμη να έχει ερμηνευτεί επιστημονικά.

Στη Γη, η όραση του Ποτίτ επανήλθε γρήγορα, ενώ εξέφρασε έκπληξη που δεν αισθάνθηκε ναυτία, παρά την ευαισθησία του σε μετακινήσεις. Αντίθετα, η Μένον υπογράμμισε πόσο περιορίζει την αποδοτικότητα το σύνδρομο προσαρμογής, ειδικά τις πρώτες ημέρες στο Διάστημα.

Η Σάρα Γκίλις, υπεύθυνη εκπαιδεύσεων της SpaceX και μέλος του πληρώματος, επισήμανε ότι έγιναν αιμοληψίες πριν και μετά το ταξίδι ώστε να μελετηθεί τις μεταβολές σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας. Παράλληλα, η ομάδα χρησιμοποίησε φορητό μαγνητικό τομογράφο.

Όπως εξηγεί η δρ. Ντόνα Ρόμπερτς, αναπληρώτρια επικεφαλής επιστήμονας στο Εθνικό Εργαστήριο του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, οι πρώτες τομογραφίες δεν έδειξαν κλινικά ανησυχητικά ευρήματα, ωστόσο παρατηρήθηκε μικρή μετατόπιση του εγκεφάλου προς τα πάνω, καθώς και διεύρυνση συγκεκριμένων περιοχων, χωρίς να είναι ακόμη σαφές γιατί συμβαίνει αυτό.

Η Γκίλις κατέληξε λέγοντας πως το ταξίδι επιβεβαίωσε το πόσο ξένο είναι το Διάστημα για τον άνθρωπο. «Δεν ευδοκιμούμε χωρίς ατμόσφαιρα ή οξυγόνο», είπε. «Και αυτό κάνει την έρευνα που διοργανώσαμε ακόμα πιο σημαντική».