Στο Διαδίκτυο και άλλου υπάρχει η ευρέως διαδεδομένη και λανθασμένη άποψη ότι όσο μεγαλύτερος είναι ο εγκέφαλος ενός πλάσματος, τόσο μεγαλύτερη είναι και η νοημοσύνη του. Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Biology Letters ανατρέπει εκ νέου αυτή την αντίληψη, τουλάχιστον όσον αφορά τους σκύλους.

Η έρευνα διαπίστωσε ότι οι ράτσες που θεωρούνται πιο «έξυπνες», δηλαδή οι ράτσες σκύλων που εκπαιδεύονται για πολύπλοκες εργασίες, έχουν στην πραγματικότητα αναλογικά μικρότερο εγκέφαλο σε σχέση με το σώμα τους. Αντιθέτως, οι ράτσες συντροφιάς, όπως τα τσιουάουα, διαθέτουν αναλογικά μεγαλύτερό εγκεφάλου σε σύγκριση με το υπόλοιπο κορμί τους.

Για τη μελέτη αυτή, ερευνητές από τη Γαλλία και την Ελβετία ανέλυσαν τα κρανία 1.682 σκύλων από 172 διαφορετικές ράτσες. Χρησιμοποίησαν τον σχετικό ενδοκρανιακό όγκο (REV) ως μέτρο για να αξιολογήσουν το μέγεθος του εγκεφάλου σε σχέση με το σώμα. Παράλληλα, εξέτασαν τη λειτουργία της κάθε ράτσας, το σχήμα του κρανίου και συμπεριφορές όπως η συνεργασία και η εκπαίδευση.

Τα αποτελέσματα της έρευνας αμφισβητούν την εξελικτική θεωρία που συνδέει τον μεγαλύτερο εγκέφαλο με υψηλότερες νοητικές ικανότητες. Οι ράτσες των «εργαζόμενων σκύλων», παρόλο που διακρίνονται για την εκπαιδευσιμότητά τους, είχαν μικρότερο σχετικό μέγεθος εγκεφάλου, γεγονός που υποδηλώνει ότι δεν είναι το μέγεθος, αλλά η εσωτερική δομή και οργάνωση του εγκεφάλου που παίζουν καθοριστικό ρόλο στη νοημοσύνη.

Η έρευνα έδειξε επίσης ότι το μέγεθος του εγκεφάλου επηρεάζεται από την επιλεκτική αναπαραγωγή. Οι σκύλοι συντροφιάς, οι οποίοι εκτρέφονται για να είναι πιο δεμένοι με τους ανθρώπους, παρουσιάζουν χαρακτηριστικά όπως αυξημένη αναζήτηση προσοχής και εκδηλώνουν φόβο και άγχος αποχωρισμού, κάτι που εξηγεί γιατί έχουν μεγαλύτερο σχετικό εγκέφαλο. Αντίθετα, οι σκύλοι που προορίζονται για απαιτητική εκπαίδευση, που έχουν επιλεγεί για να είναι πιο πειθαρχημένοι και να μην εκδηλώνουν τέτοιες συμπεριφορές, έχουν μικρότερο δείκτη REV.

Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα, η επικεφαλής της μελέτης, Ana Baracel, δήλωσε ότι οι άνθρωποι, μέσω της εκτροφής σκύλων, δεν έχουν επηρεάσει μόνο τη σωματική διάπλαση των τετράποδων, αλλά και τη δομή του εγκεφάλου τους. Οι ερευνητές καταλήγουν ότι το μέγεθος του εγκεφάλου δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας που καθορίζει τη νοημοσύνη, καθώς η εξέλιξη και η προσαρμογή της εκάστοτε ράτσας στις εκάστοτε συνθήκες που αποφασίζουν οι εκτροφείς, παίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο.