ΤΟ… BOT ΤΗΣ ΟΠΕΡΑΣ
- 21.02.23 10:51
Η ερευνητική ομάδα της Όπερας του Μέλλοντος (Opera of the Future) διερευνά έννοιες και τεχνικές που οδηγούν στο μέλλον της μουσικής σύνθεσης, απόδοσης, μάθησης και έκφρασης. Μέσω του σχεδιασμού νέων διεπαφών τόσο για επαγγελματίες βιρτουόζους όσο και για ερασιτέχνες μουσικόφιλους, την ανάπτυξη νέων τεχνικών ερμηνείας και χαρτογράφησης εκφραστικών χειρονομιών και την εφαρμογή αυτών των τεχνολογιών σε καινοτόμες συνθέσεις και εμπειρίες, επιδιώκει να ενισχύσει τη μουσική ως παράσταση και να αναπτύξει τη μεταμορφωτική της δύναμη ως αντίστιξη στην καθημερινότητά μας.
Η έρευνά της περιλαμβάνει σχεδιασμό μουσικών οργάνων, ιδέες για νέους χώρους παραστάσεων, διαδραστικές περιοδείες και μόνιμες εγκαταστάσεις και «μουσικά παιχνίδια». Κυμαίνεται από επεκτάσεις παραδοσιακών μορφών έως ριζοσπαστικές συναυλίες και όπερες, όπως το Brain Opera, το Toy Symphony, το Death and the Powers και το City Symphonies.
Το Death and the Powers είναι μια πρωτοποριακή όπερα που φέρνει μια ποικιλία από τεχνολογικές, εννοιολογικές και αισθητικές καινοτομίες στον θεατρικό κόσμο. Είναι ένα μονόπρακτο, ολοήμερο έργο, που αφηγείται την ιστορία του Simon Powers, ενός επιτυχημένου και ισχυρού επιχειρηματία και εφευρέτη, που φτάνει στο τέλος της ζωής του και αντιμετωπίζει το ζήτημα της κληρονομιάς του. Τώρα διεξάγει το τελευταίο του πείραμα, περνώντας από τη μια μορφή ύπαρξης στην άλλη σε μια προσπάθεια να προβληθεί στο μέλλον.
Το Death and the Powers συντέθηκε από τον Tod Machover και αναπτύχθηκε στο MIT Media Lab μαζί με την Diane Paulus (σκηνοθέτη) και τον Alex McDowell (σχεδιαστή παραγωγής). Η όπερα χρησιμοποιεί τις τεχνικές του αύριο για να αντιμετωπίσει τις πανάρχαιες ανθρώπινες ανησυχίες για τη ζωή και την κληρονομιά. Το μοναδικό περιβάλλον παράστασης, που περιλαμβάνει αυτόνομα ρομπότ, εκφραστικά σκηνικά, νέα υπερόργανα και ανθρώπινους ηθοποιούς, θολώνει τη γραμμή μεταξύ έμψυχου και άψυχου. Η όπερα έκανε πρεμιέρα στο Μόντε Κάρλο το φθινόπωρο του 2010, με πρόσθετες παραστάσεις στη Βοστόνη και το Σικάγο το 2011, και μια νέα παραγωγή με παγκόσμια, διαδραστική ταυτόχρονη εκπομπή στο Ντάλας τον Φεβρουάριο του 2014.
Το Hyperscore είναι μια εφαρμογή που εισάγει παιδιά και μη μουσικούς στη μουσική σύνθεση και τη δημιουργικότητα με διαισθητικό και δυναμικό τρόπο. Είναι ένα περιβάλλον γραφικής σύνθεσης που ερμηνεύει τις χειρονομίες από τις πινελιές και τις γραμμές που σχεδιάζει ο χρήστης με διαισθητικό τρόπο. Ο χρήστης μπορεί να γράψει μουσικές ιδέες, να τις αποθηκεύσει για μελλοντική χρήση και να δημιουργήσει νέα κομμάτια − όλα σε έναν εκτεταμένο καμβά. Τα γραφικά στοιχεία στο σχέδιο αντιστοιχίζονται σε μουσικές δομές, επιτρέποντας στον χρήστη να συνυφαίνει και να διαμορφώνει μουσικές φωνές και να ορίζει οπτικά αρμονίες. Το Hyperscore είναι κεντρικό στοιχείο σε εργαστήρια και ζωντανές εμφανίσεις για τα έργα City Symphony.
Το City Symphony φέρνει τη δημιουργική μουσική συμμετοχή σε όλους, ενώ ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ καλλιτεχνών και ερασιτεχνών, με τις συμφωνικές ορχήστρες (και πολλούς άλλους οργανισμούς) ως κύριους δημιουργικούς καταλύτες. Οι City Symphonies προσκαλούν τους πολίτες ενός συγκεκριμένου τόπου να ακούσουν τον κόσμο γύρω τους, να ανακαλύψουν τη «μουσική» σε αυτό το μέρος και να συνεργαστούν για να δημιουργήσουν ένα ηχητικό πορτρέτο αυτής της πόλης που αποκαλύπτει τις βασικές της ιδιότητες και τα πιο σημαντικά ζητήματα και ερωτήσεις στο κοινό τοπικά αλλά και σε όλο τον κόσμο.
Πέρα από το crowd-sourcing, οι City Symphonies προτείνουν ένα νέο μοντέλο συνεργασίας, όπου άνθρωποι κάθε ηλικίας και υπόβαθρου συνεργάζονται για να δημιουργήσουν όμορφη, ουσιαστική μουσική που κανένας από αυτούς −συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματιών υψηλότερου επιπέδου− δεν θα μπορούσε να κάνει μόνος του.
Ο Μιχάλης Μπλέτσας είναι ερευνητής και διευθυντής Πληροφορικής στο Media Lab του ΜΙΤ