Η μέση ηλικία συμπίπτει συχνά και με το ήμισυ της καριέρας όπου οι στόχοι και οι φιλοδοξίες για το «επόμενο κεφάλαιο» μπορεί να συγκρούονται με την πραγματικότητα.

«Το πρώτο μισό της ζωής έχει να κάνει με τη συσσώρευση», λέει στο Harvard Business Review ο Chip Conley, ιδρυτής της Modern Elder Academy και συγγραφέας του βιβλίου «Μαθαίνοντας να αγαπάμε τη μέση ηλικία: 12 λόγοι που η ζωή γίνεται καλύτερη όσο μεγαλώνουμε». «Πειραματιζόμαστε, κάνουμε φίλους και οικογένεια, εμπλουτίζουμε το βιογραφικό μας. Όμως το δεύτερο μισό της ζωής προορίζεται για αναστοχασμό. Είναι όταν διακρίνεις τι είναι πραγματικά σημαντικό για σένα».

Η αρχή αυτής της διαδικασίας «επεξεργασίας» μπορεί να σε κάποιους να φαίνεται αδύνατη, μέσα στην πιεστική καθημερινότητα της μέσης ηλικίας, αλλά «αξίζει τον κόπο να βρείτε τον χρόνο και τον ψυχικό χώρο για να επαναξιολογήσετε την καριέρα σας και να την επανεκτιμήσετε», λέει η Ebony Joyce, ιδρύτρια της Next Level Career Services, που παρέχει συμβουλές σε επιχειρηματίες και στελέχη εταιριών.

Ο Conley και η Joyce θεωρούν πως όλοι οι επαγγελματίες «οφείλουν» να θέσουν μερικά πολύ βασικά ερωτήματα στον εαυτό τους.

1. Τι θα μετανιώσω που δεν έχω κάνει, ή δεν έχω μάθει, σε 10 χρόνια από τώρα;

Η λύπη μπορεί να έχει αρνητικό πρόσημο, αλλά μπορεί να λειτουργήσει και ως ένας πολύ καλός δάσκαλος, λέει ο Conley. «Το πλεονέκτημα του να μεγαλώνεις είναι ότι αποκτάς περιφερειακή όραση και μπορείς να προβλέψεις το μέλλον. Καταλαβαίνεις τις συνέπειες των πράξεών σου». Ο Conley συνιστά να αξιοποιήσουμε τη δύναμη της ενδεχόμενης λύπης, η οποία περιλαμβάνει τη πρόγνωση μιας ενδεχόμενης απογοήτευσης στο μέλλον, αν δεν κάνουμε ορισμένα πράγματα σήμερα..

Έρευνες δείχνουν ότι το αίσθημα της περιέργειας, η εκμάθηση νέων δεξιοτήτων και οι καινούργιες εμπειρίες συσχετίζονται με μεγαλύτερη και πιο ευτυχισμένη ζωή. Ο Conley, για παράδειγμα, έμαθε να σερφάρει και να μιλάει ισπανικά στη δική του μέση ηλικία. «Σκεφτείτε πράγματα που θα θέλατε να μάθετε, συνήθειες που θα θέλατε να αποκτήσετε, εμπειρίες και μέρη που επιθυμείτε να επισκεφτείτε, και κάντε το, πριν να είναι πολύ αργά. Νόημα έχει να παίρνετε αποφάσεις προς την κατεύθυνση της μακροπρόθεσμης εκπλήρωσης της ευτυχίας και όχι της άμεσης, γρήγορης ικανοποίησης».

2. Ποια δεξιοτεχνία ή χάρισμα έχω αναπτύξει που μπορώ να προσφέρω;

Μέχρι τη μέση ηλικία, έχουμε αποκτήσει πληθώρα εμπειριών, γνώσεις και ίσως μερικές «ουλές από παλιές μάχες». «Μπορείτε να αναλογιστείτε τις δεξιότητες και την τεχνογνωσία που αποκτήσατε και να σκεφτείτε πώς θα μπορούσατε να τις χρησιμοποιήσετε για να επηρεάσετε θετικά τους άλλους», λέει ο Conley που αντλεί έμπνευση από τον ψυχίατρο και συγγραφέα David Viscott, ο οποίος είχε γράψει: «Ο σκοπός της ζωής είναι να ανακαλύψετε το χάρισμά σας. Το έργο της ζωής μας το αναπτύσσουμε. Το νόημα της ζωής είναι να χαρίζουμε το χάρισμά μας».

Ο Conley συνιστά μια κλασική άσκηση. Κάποιος σας ρωτά συνεχόμενα πέντε φορές «με τι δουλειά ασχολείστε;» και με κάθε διαδοχική ερώτηση σας βοηθάει να βελτιώσετε την απάντησή σας, εστιάζοντας σε όσα έχουν πραγματικό νόημα. «Η τελική απάντηση συχνά προσφέρει κάτι διαφωτιστικό», λέει ο Conley. «Έτσι συνειδητοποίησα ότι είμαι ένας κοινωνικός αλχημιστής». Ο στόχος είναι μια σαφέστερη κατανόηση των δυνατών μας σημείων και πως αυτά μπορούν να εξυπηρετήσουν τους στόχους μας για το μέλλον.

3. Τι συμβιβασμούς είμαι διατεθειμένος να κάνω και με ποια πράγματα αποκλείεται να συμβιβαστώ;

Είναι φυσικό να αμφισβητούμε ορισμένες επιλογές μας και να σκεφτόμαστε τα πιθανά εναλλακτικά σενάρια, διερωτώμενοι το περίφημο «τι θα γινόταν αν…;». Ίσως είχαμε περισσότερα χρήματα αν είχαμε ακολουθήσει μια διαφορετική πορεία. Μπορεί να απολαμβάναμε στενότερες σχέσεις ή έναν δεμένο γάμο, αν είχαμε πάρει άλλες αποφάσεις.

Αλλά η Joyce λέει ότι πρέπει να έχουμε κατά νου το εξής: «Κάνατε επιλογές που είχαν νόημα για τις ανάγκες και τις προτεραιότητές σας τη δεδομένη στιγμή. Τώρα που είστε μεγαλύτεροι και έχετε διευρυμένη προοπτική, αυτές ίσως έχουν εξελιχθεί. Μπορεί τα παιδιά σας να έχουν φύγει από το σπίτι ή να είναι πιο ανεξάρτητα, επιτρέποντάς σας να επικεντρωθείτε περισσότερο στην καριέρα σας χωρίς τους περισπασμούς του νοικοκυριού. Εναλλακτικά, μπορεί να μην είστε πλέον πρόθυμοι να κάνετε τις θυσίες που κάνατε κάποτε- αντίθετα, να θέλετε να δώσετε προτεραιότητα στην προσωπική σας ζωή».

Το κλειδί, λέει, είναι να εξετάσουμε προσεκτικά τις αξίες και τις προτεραιότητές μας λαμβάνοντας συνειδητές αποφάσεις σχετικά με τους συμβιβασμούς που είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε. «Δεν υπάρχουν σωστές ή λανθασμένες απαντήσεις, αρκεί να γνωρίζουμε τι θέλουμε».