Πάντα χρήσιμες για να προσγειώνουν, πάντως για να φωτίζουν λιγότερο προβαλλόμενες πτυχές των οικονομικών εξελίξεων, οι Εκθέσεις του ΙΟΒΕ. Και οι παρουσιάσεις-αναλύσεις του Νίκου Βέττα, Γενικού Διευθυντή του ΙΟΒΕ, οι οποίες προσλαμβάνουν έναν φιλικό, σεμιναριακό χαρακτήρα – οι σχεδιαστές/εφαρμοστές της όποιας οικονομικής πολιτικής θα έκαναν καλά να τις παρακολουθούν, από κοντά.

Η σημερινή παρουσίαση της τριμηνιαίας Έκθεσης του ΙΟΒΕ (που κάλυψε εξελίξεις μέχρι και τον Σεπτέμβριο, δηλαδή ενσωμάτωσε πλήρως τις θερινές και φθινοπωρινές καταστροφές και «έφθασε» μέχρι το κατώφλι της μη-πολιτικής, πλην με πολιτικά εξαγόμενα, αναμέτρησης των αυτοδιοικητικών εκλογών) συνέπεσε με την δημοσιοποίηση του μηνιαίου Δελτίου που αποτυπώνει την πορεία της οικονομικής συγκυρίας/το οικονομικό κλίμα.

Σ’ αυτό – πρώτο σημείο – βλέπουμε συνολικά το οικονομικό κλίμα να είναι μεν βελτιωμένο το 2023, πάντως αισθητά υψηλότερα από πέρσι, πλην όμως με κάμψη τον Σεπτέμβριο, και διαμορφωμένο χαμηλότερα απ’ ότι στην Ευρωζώνη. Η Ελλάδα, υπό κάποιαν έννοια, είχε βελτιώσει το κλίμα νωρίτερα μέσα στο 2023 – ύστερα όμως αποσύμπλεξε, διορθώνοντας. (Φανταζόμαστε υπουργούς να ρωτούν – λίγο πονεμένα – «μα, αφού πάμε καλύτερα σε όλα τα επίπεδα, γιατί;». Και.. απάντηση δεν θα υπήρχε, πέραν του ότι και ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης και οι μετρήσεις της οικονομικής συγκυρίας γίνονται κατά τρόπο ομοιόμορφο, με συντονισμό σε επίπεδο ΕΕ).

Αν, τώρα,  περάσει κανείς στην δραστηριότητα των επιμέρους τομέων της οικονομίας θετική προς ιδιαίτερα θετική είναι η εικόνα στις κατασκευές και στον τουρισμό, με λίγο-πολύ ευθύγραμμη εικόνα στην βιομηχανία, πλην μιας κάμψης στο λιανικό εμπόριο (που κάπως συσχετίζεται με την υποχώρηση στην καταναλωτική εμπιστοσύνη).

Με στοιχεία για το ΑΕΠ β’ 3μηνου της χρονιάς, η κυρίως Έκθεση ΙΟΒΕ καταγράφει αύξηση 2,7% σε ετήσια βάση – με την ιδιωτική κατανάλωση να «κρατάει» τα ηνία (+3,2%) , τη στιγμή που οι εξαγωγές είχαν πάει πίσω και οι επενδύσεις παρέμεναν στάσιμες. Αν κανείς απαιτείται να αισιοδοξήσει, ας καταγράψει ότι το β’ 3μηνο ήταν αισθητά καλύτερο από το α’ 3μηνο…

Ο πληθωρισμός – εδώ στοιχεία 8μήνου – ήταν σε σαφή υποχώρηση (3,8% φέτος έναντι 9,9%  πέρσι), κυρίως όμως λόγω υποχώρησης στα ενεργειακά αγαθά. Όθεν η συνεχιζόμενη συζήτηση για τις επιχειρηματικές πρακτικές στην αγορά λιανικής – και η επεξήγηση του πώς π.χ. ο Πρωθυπουργός εμφανίστηκε επικριτικός/ προειδοποιητικός έναντι των μεγάλων αλυσίδων…

Από κει και πέρα, η μελέτη των στοιχείων από το ΙΟΒΕ καταγράφει μεν συνέχιση της αποκλιμάκωσης της ανεργίας, στο 11,2% με προοπτική 10,5% για το 2024 – αυτό δείχνει ότι «αποτέλεσε κίνηση ουσίας» η τωρινή αποσύνδεση του κατώτατου μισθού από το μνημονιακό κατώφλι του 10%, ωστόσο, μελετώντας την διάρθρωση της ανεργίας σε Ελλάδα και σε ΕΕ 27, το ΙΟΒΕ καταλήγει σε δυσοίωνο συμπέρασμα/ «καμπανάκι»: ότι η ύπαρξη κενών θέσεων εργασίας υπό ελληνικές συνθήκες «δεν σχετίζεται με μικρότερη [καταγραφόμενη] ανεργία», και τούτο λόγω αναποτελεσματικότητας στη λειτουργία της αγοράς εργασίας σε σχέση με τις ευρωπαϊκές (Η άλλη πτυχή, του ίδιου φαινομένου, είναι η διαπίστωση για αύξηση του δείκτη μισθολογικού κόστους από το β’ 3μηνο 2021 και μετά).

Στο επίσης ευαίσθητο πεδίο των μη-εξυπηρετούμενων δανείων διαπιστώνεται μεν η μεγάλη μείωση μετά – ας πούμε – το 2019, και με βάση τις ρυθμίσεις που μας έφεραν από το σχεδόν 30% κάτω του 10% (τώρα στο 8,6%). πλην όμως από το 2022 και μετά «εμφανίζονται σημάδια κόπωσης». Εν τω μεταξύ, όσον αφορά το κόστος δανεισμού και δη εκείνου των επιχειρήσεων, μπορεί μεν να συγκλίνει με το κόστος των ευρωπαϊκών – κι αυτό είναι εξαιρετικά θετικό – πλην όμως η τωρινή διαμόρφωση των επιτοκίων σε όλο και υψηλότερα συνολικά επίπεδα μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα, ιδίως στις προοπτικές νέων επενδύσεων (Όσον αφορά τον δημόσιο δανεισμό, μετά και την επίτευξη της επενδυτικής βαθμίδας, και εδώ η βελτίωση της πρόσβασης στις αγορές δεν θα έπρεπε να κρύβει ότι στο όχι-τελείως-μακρινό μέλλον, θέματα κόστους θα ανέβουν στην επιφάνεια).

Συνολικά το ΙΟΒΕ «βλέπει» ρυθμούς ανάπτυξης για το 2023 και το 2024 στο 2,4%, δηλαδή κάπως πιο κάτω από τον Προϋπολογισμό. την κατανάλωση να οδηγεί αλλά καμπτόμενη, ενώ οι επενδύσεις θα είναι σε θετική προοπτική. τον πληθωρισμό να «κρατάει» στο τέλος της φετινής χρονιάς, καθώς το αντίστοιχο περσινό τέλος έτους είχε ήδη καλή επίδοση (4,6% για το σύνολο του 2023).

Και, πάντως, σύσταση για προετοιμασία για ανάγκη απορρόφησης σοκ από γεωπολιτικές αναταραχές και προειδοποίηση για επίμονο δομικό πληθωρισμό στην Ευρώπη (και για την πορεία σύσφιξης στην νομισματική πολιτική) σε φόντο ασάφειας στην αναθεώρηση των δημοσιονομικών κανόνων.

Καθως στην πορεία προς το 2024 – και, ας πούμε, τις Ευρωεκλογές – τώρα ανοίγει ο βηματισμός, ένα κάποιο «Προσδεθείτε!» μάλλον καλό κάνει.