Η εξέγερση των Ευρωπαίων αγροτών, που έφερε τα τρακτέρ μέχρι μπροστά στο Justus Lipsius και το Berlaymont όπου χτυπά η καρδία της Ευρώπης κλπ, και η εσπευσμένη ανταπόκριση των υπουργών Γεωργίας να πάρουν πίσω ουκ ολίγα από τα (υπερήφανα, μελλοντοστραφή, προσθέσετε όποια επίθετα επιλέγετε!) «πράσινα» στοιχεία της ΚΑΠ έδειξε κάτι που όλοι γνωρίζουν, οι περισσότεροι αναγνωρίζουν χαμηλόφωνα, πλην… δεν υπάρχει αγοράκι να φωνάξει «Ο Βασιλιάς είναι γυμνός!».

Οσάκις η Ευρώπη – πάντως η ΕΕ – συσκέπτεται, διαλογίζεται, σχεδιάζει, το πότε θα διαπιστωθεί ότι σκόνταψε είναι θέμα χρόνου. Στην υπό πίεση-αναθεώρηση της διακηρυγμένης Πράσινης ΚΑΠ, τώρα, η χαλάρωση των κανόνων περί αγρανάπαυσης (δεν ενδιαφέρουν και τόσο στην Ελλάδα), η sine die αναβολή στην απαγόρευση φυτοφαρμάκων/χημικών λιπασμάτων (ενδιαφέρει! ενδιαφέρει πολύ, ιδίως άμα επρόκειτο να ελεγχθεί στα σοβαρά), ακόμη περισσότερο το συμμάζεμα των περιορισμών στην επιδότηση των καυσίμων/ης ενέργειας ως γεωργικών εισροών (ενδιαφέρει, πολύ, αλλά η αληθινή ανάσχεση έρχεται από τον Προϋπολογισμό), και η συγκράτηση των γραφειοκρατικών απαιτήσεων/ελέγχων για τις αγροτικές επιδοτήσεις (εδώ κι αν υπάρχει Ελληνικό ενδιαφέρον!), όλα αυτά τι δείχνουν; Ότι ο υψηλόφρων σχεδιασμός των Βρυξελλών για την οικολογική στροφή της Ευρωπαϊκής γεωργίας ήταν ακριβώς αυτό: σχεδιασμός για να κερδηθούν οι εντυπώσεις. Οι πραγματικές συνθήκες άσκησης της γεωργικής δραστηριότητας, στα όρια του αδιάφορου για την τεχνοδομή των Βρυξελλών.

Την έχει αυτήν την τάση προς υψηλόφρονα σχεδιασμό και μεγαλόστομη αναφορά στο μέλλον η Ευρώπη/η ΕΕ: αρκεί να θυμηθεί κανείς την αλήστου μνήμης Στρατηγική της Λισαβώνας, που συμφωνήθηκε (θυμηθείτε!) το 2000 και θα καθιστούσε – σε ορίζοντα 2010 – την ΕΕ «την πλέον ανταγωνιστική και δυναμικά στηριζόμενη στην γνώση οικονομία του κόσμου, ικανή για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, με περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή». (Καλά διαβάσατε! μέχρι το 2010, αυτά. Μόνο που, λίγο πριν το 2010  η Ευρωπαϊκή κρίση χρέους και η προσκύνηση της λιτότητας έδωσαν την πορεία στην έρημο – που δεν την έζησε μόνον η Ελλάδα). Ακολούθησε μια μικρή διόρθωση χρονικού ορίζοντα: αντί για το 2010 πήγαμε για το 2020! – εδώ βέβαια είχε την καλοσύνη ο κορωνοϊός και θόλωσε τα αποτελέσματα…

Τουλάχιστον σχεδιασμοί όπως για την ΚΑΠ ή για το εν γένει ηλιόλουστο μέλλον της βιώσιμης ανάπτυξης περιορισμένο μόνο κακό μπορούν να κάνουν. Ατυχώς, τον καιρό αυτό βρίσκονται σε εξέλιξη – είναι βλέπετε και οι Ευρωεκλογές του Ιουνίου 2024, που βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής – συσκέψεις και διαβουλεύσεις και διάφορα αντίστοιχα για πολύ βαρύτερα ζητήματα.  Με δυο προσεγγίσεις.

Στην κεφαλή της πρώτης συναντά κανείς την υπό την (επιδιώκουσα την ανανέωση της θητείας της) Προέδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάϊεν κίνηση για γεωπολιτική επανεφεύρεση της ΕΕ – η επόμενη φάση, «μετά την Ουκρανία», της προσέγγισης Εμμανουέλ Μακρόν περί στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης. Πέρα από την νευρική πρωτοβουλία για συσσώρευση αλλεπάλληλων κυρώσεων κατά της Ρωσίας (που κάποια στιγμή ενόχλησε τα Κράτη-μέλη, και της τράβηξαν τα γκέμια), αντιστοίχων κινήσεων ενεργειακής απεξάρτησης (με τρύπες-πολλές) ή και με το βάφτισμα ισχνής στρατιωτικής βοήθειας της ΕΕ προς την Ουκρανία (6 δις ευρώ) ως «Ευρωπαϊκό Μηχανισμό για την Ειρήνη», έρχεται τώρα σχεδιασμός – πάλι θυμίζουμε: Ευρωεκλογές στο φόντο, κι αμέσως μετά νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή όπου η κ. φον ντερ Λάϊεν προτείνεται ως εκ νέου Πρόεδρος από Κυριάκο Μητσοτάκη και Ντόναλντ Τουσκ – προκειμένου να αποκτήσει αμυντική διάσταση/πρωτοβουλία η Επιτροπή. Ολίγον τι εξ υφαρπαγής καθώς δεν υπάρχει ακριβώς αρμοδιότητα της ίδιας της ΕΕ… Κάτι θα βοηθήσει η τεχνολογική/βιομηχανική πτυχή των εξοπλιστικών (βλέπετε, η Zeitenwende δεν είναι Γερμανική αποκλειστικότητα!) κάτι τα βίαια κεντρίσματα Ντόναλντ Τραμπ για Ευρωπαίους που δεν αναλαμβάνουν το κόστος της άμυνας τους, κάτι η (επανα)διεκδίκηση της ψηφιακής πρωτοπορίας από την Ευρώπη που βλέπει ΗΠΑ και Κίνα να προσπερνούν (και ποια καλύτερη πλατφόρμα για ψηφιακή προώθηση απ’ ό,τι τα εξοπλιστικά;), πάντως το πόστο του Επιτρόπου Άμυνας/Εξοπλισμών μπορεί να θεωρηθεί ήδη ωραίο κερασάκι για μιαν Επιτροπή φον ντερ Λάϊεν Β’. Όσοι, σ’ εμάς, βιάζονται να το θεωρήσουν εναλλακτική για «Ευρωπαϊκή συνέχιση» της διαδρομής Κυριάκου Μητσοτάκη, αυτό, ας το ξανασκεφτούν: μάλλον σε Γαλλικό προφίλ ταιριάζει, ΑΝ δηλαδή το Παρίσι δεν διεκδικήσει απευθείας την Προεδρία της Επιτροπής.

Στην άλλη προσέγγιση θα βρει κανείς μια κινητοποίηση που ήδη μορφοποιείται γύρω από τον μη-ακριβώς-αποστρατευμένο Μάριο Ντράγκι, τον άνθρωπο που έσπασε – με πράο, πλην αποτελεσματικό τρόπο – την Σωϋμπλική μονόδρομη σκέψη με το «whatever it takes» που, τελικώς, διέσωσε την Ευρωζώνη (και την Ελλάδα). Αυτός, βλέποντας την «Ευρώπη» να χάνει όχι απλώς/όχι τόσο σε γεωπολιτική πειστικότητα – «περίπτερο των ΗΠΑ, φτάνει να είναι περιπτερού η φον ντερ Λάϊεν» : η διατύπωση από τα παρασκήνια πρόσφατου άτυπου ECOFIN (αποδίδουμε ελεύθερο ως «περίπτερο» το «tabagiste») – όσο σε αυριανή θεμελιώδη ανταγωνιστικότητα στο παγκόσμιο γήπεδο, πρότεινε μια μείζονα επενδυτική πανστρατιά. Με αντικείμενο την παράλληλη κινητοποίηση ιδιωτικής αποταμίευσης σε κλίμακα ΕΕ και ενός νέου Ταμείου με βάση κοινό δανεισμό των « 27» (ενδεικτικά: 500 δις ευρώ, το δεύτερο) και με δίδυμη στόχευση: την ανάγκη χρηματοδότησης των «μεταβάσεων»/πράσινης και ψηφιακής, με ΗΠΑ και Κίνα να έχουν εμφανώς πάρει κεφάλι, συν την εξοπλιστική περιπέτεια, που και ο σούπερ-Μάριο την θεωρεί αναπόδραστη.

Την ίδια προσέγγιση, με διαφορετική/ευρύτερη/πιο θεσμική περιγραφή, κάνει και η πρόταση του «Ινστιτούτου Ζακ Ντελόρ» , που την παρουσίασε το ΕυρωΚοινοβούλιο ο Ενρίκο Λέττα (πρώην Πρωθυπουργός της Ιταλίας, γνώριμος στο Ελληνικό κοινό από την συμμετοχή του σε διοργανώσεις του «Δικτύου» της Άννας Διαμαντοπούλου). Αυτή η πρόταση – την περιέγραφε με Ευρωπαϊστική αισιοδοξία στο KReport ο Αλέκος Κρητικός προ ημερών – έρχεται να χτίσει πάνω στην ίδια την έννοια της ολοκλήρωσης της Ενιαίας Αγοράς της ΕΕ (κομβικής κληρονομιάς Ντελόρ) μιαν εξωστρεφή/γεωπολιτική κατασκευή. Εδώ, οι επενδύσεις αλλά και η ρυθμιστική διαχείριση ενέργειας-τηλεπικοινωνιών-άμυνας-χρηματοπιστωτικών θα έδινε την λογική ολοκληρωμένης διαχείρισης κατά Ντελόρ. 

Ναι ενός είδους «ανάστημα» διεθνούς παίκτη στην ΕΕ . Αντί για «περίπτερο», κάτι σαν «αξιοσέβαστο μαγαζί», με άλλα λόγια.