Κατά τη διακυβέρνηση Ντόναλντ Τραμπ, οι πολιτικοί διορισμοί στελεχών σε πρεσβείες, διεθνείς οργανισμούς και υπηρεσίες του δημοσίου είχαν στόχο να προωθήσουν την ανατρεπτική πολιτική του. Ωστόσο, οι επιλογές που είχε ήταν περιορισμένες, ενώ στην κυβέρνησή του περιέλαβε και κάποια αναγνωρισμένα στελέχη − τους γνωστούς ως «ενήλικες στο δωμάτιο», που τελικά στράφηκαν εναντίον του, όπως ο υπουργός Άμυνας Τζέιμς Μάτις και ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας Τζον Μπόλτον.

Σε μία δεύτερη θητεία του, ο Τραμπ φέρεται αποφασισμένος να διορίσει χιλιάδες οπαδούς του σε θέσεις-κλειδιά του αμερικανικού δημοσίου, ώστε να εφαρμόσουν πλήρως την ατζέντα του, χωρίς εσωτερικές αντιδράσεις. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες που επιβεβαιώνουν δημοσίως σύμμαχοι του Τραμπ όπως ο Στιβ Μπάνον, αναμένονται προσλήψεις μέχρι και 50 χιλιάδων πιστών οπαδών του Τραμπ στις ομοσπονδιακές υπηρεσίες, με στόχο να αλλάξουν τη δημόσια διοίκηση από μέσα.

Σχέδια για άλωση της δημόσιας διοίκησης  

Και φαίνεται ότι το Ρεπουμπλικανικό Kόμμα ήδη προετοιμάζει το έδαφος για κάτι τέτοιο κατά τη στελέχωση της προεκλογικής του εκστρατείας, καθώς στις σχετικές συνεντεύξεις οι υποψήφιοι ερωτώνται αν πιστεύουν ότι οι εκλογές του 2020 ήταν στημένες. Παράλληλα, η δεξαμενή σκέψης Heritage Foundation έχει δημιουργήσει ένα μητρώο δεκάδων χιλιάδων οπαδών του με το κατάλληλο προφίλ −και πολιτικές απόψεις−για να στελεχώσουν μία νέα κυβέρνηση Τραμπ – και να αντικαταστήσουν το «βαθύ κράτος» των Δημοκρατικών. Σε αυτό αναμένεται να βοηθήσει μία νομοθεσία που πέρασε κατά τη διάρκεια της προηγούμενης θητείας του Τραμπ, η οποία προβλέπει τη δυνατότητα απόλυσης δημοσίων υπαλλήλων. Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν σχέδια για την απόλυση μέχρι και 50 χιλιάδων υπαλλήλων της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.

Μία αντίστοιχη εσωτερική ανατροπή επιχειρείται και στο Κογκρέσο, με έναν ιδιαίτερα προβληματικό διορισμό στην Επιτροπή Υπηρεσιών Πληροφοριών της Βουλής των Αντιπροσώπων. Σε αυτή την επιτροπή, η οποία επιβλέπει τις υπηρεσίες πληροφοριών και χειρίζεται ευαίσθητες πληροφορίες εθνικής ασφάλειας, διόρισε ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος του σώματος, Μάικ Τζόνσον, δύο επικριτές του έργου των αμερικανικών υπηρεσιών, τους στενούς συμμάχους του Τραμπ Σκοτ Πέρι και Ρόνι Τζάκσον. Ιδιαίτερα ο Πέρι θεωρείται προβληματική επιλογή, καθώς ερευνάται ο ίδιος από το FBI, έναν από τους οργανισμούς που καλείται να ελέγξει, για τον ρόλο του στην εισβολή της 6ης Ιανουαρίου στο Κογκρέσο, ενώ ως πρόεδρος του Freedom Caucus ήταν κεντρικό πρόσωπο στις προσπάθειες να ανατραπεί το αποτέλεσμα των εκλογών του 2020.

Η στροφή στον αυταρχισμό ως πολιτική στρατηγική

Εν τω μεταξύ, ο Ρας Βοτ, ένα στενός συνεργάτης του Τραμπ που προαλείφεται για προσωπάρχης στον Λευκό Οίκο, σχεδιάζει μία πολιτική στρατηγική που θα αφαιρέσει κάποιους από τους σημερινούς δημοκρατικούς περιορισμούς στην εξουσία του προέδρου. Ο ίδιος είναι επίσης ο συγγραφέας του απορρήτου προγράμματος των 180 πρώτων ημερών μίας νέας διακυβέρνησης Τραμπ, που περιλαμβάνεται στις προτάσεις πολιτικής του Heritage Foundation, γνωστές ως «Project 2025».

Ο Βοτ, ο οποίος αυτοπροσδιορίζεται ως χριστιανός εθνικιστής, θεωρεί ότι η Αριστερά έχει διαφθείρει τόσο τους νόμους και τους θεσμούς, που η Αμερική έχει περάσει σε μία «μετα-συνταγματική» εποχή. Προκειμένου να αντιδράσει, θεωρεί ότι ο πρόεδρος πρέπει να συγκεντρώσει την εξουσία στο Οβάλ Γραφείο, να αλλάξει τη γραφειοκρατία, και να γεμίσει τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες με οπαδούς του, που θα διεξάγουν πόλεμο εναντίον των αμβλώσεων και της μετανάστευσης.

Ο ίδιος ονομάζει το σχέδιό του «ριζοσπαστικό συνταγματισμό», και μεταξύ άλλων αυτό προβλέπει ενίσχυση του προέδρου, ώστε να έχει τον πολιτικό έλεγχο του Υπουργείου Δικαιοσύνης, τη δυνατότητα χρήσης του στρατού για την καταστολή εσωτερικών ταραχών, αλλά και παγώματος των αποφάσεων χρηματοδοτήσεων που λαμβάνει το Κογκρέσο. Την ίδια στιγμή, ο Βοτ βάζει στο στόχαστρο ανεξάρτητες αρχές όπως η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου και η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών.

Κι ενώ η προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ κρατά αποστάσεις από τις προτάσεις του Βοτ και του Κέντρου Ανανέωσης της Αμερικής που διοικεί, καθώς και όσων δεξαμενών σκέψης καταθέτουν προτάσεις για μία νέα προεδρία Τραμπ, μετά τη δικαστική του καταδίκη ο ίδιος ο υποψήφιος εμφανίζεται με εκδικητική διάθεση απέναντι στους πολιτικούς του αντιπάλους, δηλώνει ότι είναι πολιτικός κρατούμενος και υπόσχεται να τους πληρώσει με το ίδιο νόμισμα.

Σε κάθε περίπτωση, αν επανεκλεγεί ο Τραμπ θα προσπαθήσει να δημιουργήσει τις συνθήκες ώστε να εφαρμόσει την πολιτική του χωρίς τα εσωτερικά εμπόδια που είχε στην πρώτη του θητεία. Το 2018, ένα ανώνυμο στέλεχος της κυβέρνησής του είχε προειδοποιήσει δημοσίως ότι ο πρόεδρος Τραμπ δρα με τρόπο που είναι καταστροφικός για την αμερικανική δημοκρατία, και αποκάλυψε ότι στο εσωτερικό της κυβέρνησής του κάποια στελέχη εργάζονταν συστηματικά για να αποτρέψουν μέρος της ατζέντας του Τραμπ και κάποιες από τις πιο επικίνδυνες τάσεις του.

Εξωτερική πολιτική

Αυτή τη φορά, μία κυβέρνηση Τραμπ θα στελεχωθεί μόνο από πιστούς συμμάχους που είναι πρόθυμοι να εφαρμόσουν τις πολιτικές του, ακόμα και αν αυτό σημαίνει υπέρβαση των αρμοδιοτήτων τους. Εκτός από τις επιπτώσεις για την αμερικανική δημοκρατία, οι εσωτερικοί κλυδωνισμοί αναμένεται να επηρεάσουν και την εξωτερική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο Τραμπ έχει υποσχεθεί ότι θα αναδιαρθρώσει το Υπουργείο Εξωτερικών, το Υπουργείο Άμυνας, καθώς και τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών, τους θεσμούς πάνω στους οποίους βασίζεται η διεθνής ισχύς της χώρας.

Επιπλέον, ο ίδιος δηλώνει ότι θα επανεξετάσει τη συμμετοχή των ΗΠΑ σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Εθνών, ενώ μία σειρά από αμερικανικοί οργανισμοί που έχουν διεθνές αντικείμενο, όπως η Υπηρεσία για τα Παγκόσμια ΜΜΕ, βρίσκονται ήδη στο στόχαστρο του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στο Κογκρέσο. Στην πρώτη θητεία Τραμπ, οι αμφιλεγόμενες επιλογές του για την ηγεσία οργανισμών όπως η USAID, της αναπτυξιακής βοήθειας της αμερικανικής κυβέρνησης, υπονόμευσαν το έργο και την αποτελεσματικότητά τους, ενώ κάποιοι από τους πολιτικούς του διορισμούς σε διπλωματικές θέσεις κατάφεραν στη σύντομη θητεία τους να κάνουν σημαντική ζημιά ακόμα και σε κάποιες από τις στενότερες συμμαχικές σχέσεις των ΗΠΑ. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, η επιλογή του Ρίτσαρντ Γκρένελ για τη θέση του πρεσβευτή στη χώρα έκαψε τόσες γέφυρες, ώστε οι Γερμανοί πολιτικοί να αμφισβητούν πλέον το αν μπορούν να εμπιστεύονται τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Σε μία δεύτερη θητεία Τραμπ, η ζημιά μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερη, και όχι μόνο για τη διεθνή εικόνα των ΗΠΑ. Μία αυταρχική στροφή στην αμερικανική δημοκρατία θα μπορούσε να κλονίσει το μοντέλο της φιλελεύθερης δημοκρατίας που βασίζεται σε δημοκρατικούς ελέγχους, συμπεριλαμβανομένης της ανεξάρτητης δικαιοσύνης. Ιδιαίτερα μετά την ακροδεξιά στροφή που κατέγραψαν οι Ευρωεκλογές σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, υπάρχει ανησυχία για μία συμμαχία μεταξύ των εθνικιστών ηγετών της Δύσης που, με την υποστήριξη του Ντόναλντ Τραμπ από τον Λευκό Οίκο, θα μπορούσε να πολλαπλασιάσει τις αυταρχικές τάσεις και να υπονομεύσει τις φιλελεύθερες αξίες πάνω στις οποίες βασίζονται οι δυτικές δημοκρατίες, αλλά και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση.