Η απόπειρα δολοφονίας του Ντόναλντ Τραμπ σε προεκλογική συγκέντρωση είναι η σοβαρότερη επίθεση εναντίον Αμερικανού προέδρου ή πρώην προέδρου από τότε που ο Τζον Χίνκλεϊ πυροβόλησε και τραυμάτισε τον Ρόναλντ Ρέιγκαν τον Μάρτιο του 1981. Ευτυχώς, ο Τραμπ δεν τραυματίστηκε σοβαρά. Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί, από τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και κάτω, καταδίκασαν το περιστατικό και καταδίκασαν την πολιτική βία. Τα κίνητρα του δράστη, ενός 20χρονου λευκού από την Πενσιλβάνια, ονόματι Τόμας Μάθιου Κρουκς, παραμένουν άγνωστα. Ο ίδιος ο Κρους σκοτώθηκε από πυρά πρακτόρων των Μυστικών Υπηρεσιών.

Και ενώ οι οικείοι του αθώου νεκρού, του πυροσβέστη που βρέθηκε στο λάθος σημείο, τη λάθος στιγμή, θρηνούν για τον χαμό του, οι Αμερικανοί μπορούν να ανακουφιστούν στη σκέψη πως ο δολοφόνος απέτυχε στον στόχο του. Το να κριθούν οι ούτως ή άλλως τεταμένες εκλογές από μια σφαίρα θα ήταν αποτρόπαιο. Το να «ασκήσει βέτο» ένας ανισόρροπος άνθρωπος στις δημοκρατικές προτιμήσεις δεκάδων εκατομμυρίων ψηφοφόρων θα ήταν εξωφρενικό, σχολιάζει ο Economist.

Παρ’ όλα αυτά, αυτή η παρ’ ολίγον δολοφονία προμηνύει κινδύνους για την υπόλοιπη εκστρατεία. Καθώς οι Ρεπουμπλικάνοι συγκεντρώνονται στο Μιλγουόκι αυτή την εβδομάδα για το συνέδριο του κόμματός τους, είναι σημαντικό οι πολιτικοί αμφότερων των κομμάτων να προσπαθήσουν να ηρεμίσουν τα πνεύματα σε εθνικό επίπεδο, αντί να επιχειρήσουν να τα υποδαυλίσουν.

Η υποψηφιότητα για υψηλά αξιώματα στην Αμερική συνοδεύεται διαχρονικά από κινδύνους. Κατά το παρελθόν, τέσσερις εν ενεργεία πρόεδροι έχουν δολοφονηθεί και οι μυστικές υπηρεσίες έχει αποτρέψει αμέτρητες άλλες απόπειρες, συμπεριλαμβανομένων κάποιων εναντίον του Τραμπ, όσο ήταν εν ενεργεία. Ωστόσο, κανένας δολοφόνος δεν έχει σκοτώσει Αμερικανό πρόεδρο εδώ και έξι δεκαετίες. Ίσως αυτή η «τύχη δεκαετιών» να έχει κάνει τους Αμερικανούς να συνηθίσουν στην απειλή, θεωρώντας την πια περισσότερο θεωρητική παρά ουσιαστική.

Οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ είχαν ιδρυθεί από τον Αβραάμ Λίνκολν λίγο πριν τον πυροβολήσουν το 1865. Εκείνη την εποχή η δουλειά των πρακτόρων ήταν να κυνηγούν τα κυκλώματα πλαστών χρημάτων που ήταν διαδεδομένα τη δεκαετία του 1860. Μετά τη δολοφονία του προέδρου Γουίλιαμ ΜακΚίνλεϊ το 1901, η υπηρεσία ανέλαβε το σημερινό της καθήκον, δηλαδή τη φύλαξη των υψηλόβαθμων πολιτικών. Έκτοτε κρατάει τους προέδρους πιο ασφαλείς, παρά το πλεονέκτημα που παρέχεται στους επίδοξους σκοπευτές από την εύκολη διαθεσιμότητα τουφεκιών μεγάλης ισχύος και τηλεσκοπικών σκοπευτικών, που μπορούν να επιτρέψουν σε έναν ικανό ελεύθερο σκοπευτή να σκοτώνει ακόμα και από απόσταση άνω του ενός μιλίου.

Οι μυστικές υπηρεσίες αναβαθμίστηκαν, μετά την ολέθρια αποτυχία τους το 1963, και την δολοφονία του Τζον. Φ. Κένεντι. Σήμερα διαθέτει περισσότερους από 8.000 πράκτορες, αλλά αρκεί να κάνουν ένα λάθος για να τα καταφέρει ένας δολοφόνος. Εύλογα μπορεί κανείς να αναρωτηθεί γιατί η περίμετρος ασφαλείας στην εκδήλωση του Τραμπ δεν ήταν μεγαλύτερη. Ωστόσο, η φρενίτιδα των εικασιών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για υποτιθέμενες συνωμοσίες είναι εντελώς αβάσιμη. Επιπλέον, είναι επικίνδυνη: θα μπορούσε εύκολα να οδηγήσει σε περισσότερη πολιτική βία. Οι πολιτικοί θα πρέπει να αποφύγουν να την υποδαυλίσουν. Η απόπειρα δολοφονίας του Τραμπ φέρνει στο νου παραλληλισμούς μεταξύ του παρόντος και του 1968, μιας άλλης χρονιάς πολιτικού χάους.

Τότε είχε δολοφονηθεί ο αδελφός του Τζον Κένεντι, ο Ρόμπερτ Κένεντι, καθώς διεκδικούσε το χρίσμα των Δημοκρατικών. Φέτος ο γιος του Ρόμπερτ, που έχει τα ίδια αρχικά με αυτόν, είναι στο ψηφοδέλτιο ως υποψήφιος του τρίτου κόμματος- οι Δημοκρατικοί θα συνέλθουν σύντομα ξανά στο Σικάγο για το συνέδριό τους- και ο εν ενεργεία πρόεδρος των Δημοκρατικών δέχεται πιέσεις να παραιτηθεί. Η βία στους δρόμους και οι διαμαρτυρίες αμαύρωσαν το συνέδριο των Δημοκρατικών το 1968 και πιθανώς βοήθησαν στην εκλογή ενός Ρεπουμπλικάνου υπέρμαχου του «νόμου και της τάξης», του Ρίτσαρντ Νίξον. Η αστυνομία θα πρέπει να είναι αυστηρή αλλά δίκαιη αυτή τη φορά – οι διαδηλωτές θα πρέπει να δείξουν αυτοσυγκράτηση.

Ο τρόπος με τον οποίο οι ανώτεροι Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί αντιδρούν τώρα έχει μεγάλη σημασία. Ο Ρέιγκαν είχε αστειευτεί με τον παρ’ ολίγον θάνατό του το 1981, και καθώς διακομιζόταν στο νοσοκομείο είχε δηλώσει ότι ήλπιζε ο χειρουργός να ήταν Ρεπουμπλικάνος. Θα ήταν συνετό για τον Τραμπ να ενεργήσει παρόμοια. Η αρχική του δήλωση ήταν αξιοθαύμαστα ψύχραιμη, ακόμη και αν ορισμένοι σύμμαχοί του κατηγόρησαν τους πολιτικούς του αντιπάλους για τις διεφθαρμένες πράξεις του δράστη. Ο Τραμπ θα πρέπει να ξεκαθαρίσει ότι κανείς δεν πρέπει να εκδικηθεί για λογαριασμό του. Στην καλύτερη περίπτωση, η φρικτή απόπειρα κατά της ζωής του υποψηφίου θα μπορούσε να αποτελέσει μια ευκαιρία να επαναπροσδιοριστούν οι όροι αυτών των εκλογών. Ανεξάρτητα από το πόσο διχασμένη είναι η χώρα, ακόμη και οι πιο σκληροπυρηνικοί εχθροί του Τραμπ θα πρέπει να είναι ξεκάθαροι: η πολιτική βία δεν έχει θέση σε μια δημοκρατία.

©The Economist. Μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε από την Economia Media Α.Ε., έπειτα από ειδική άδεια. Το πρωτότυπο αγγλικό κείμενο βρίσκεται στο www.economist.com