Σε μια παρουσίαση που συγκέντρωσε λίγο-πολύ όλους όσοι βρέθηκαν να εμπλέκονται στην υπόθεση των ιδιωτικοποιήσεων/αποκρατικοποιήσεων/ μετοχοποιήσεων (η ορολογική ρευστότητα κρύβει πολύ ενδιαφέρουσες ιδεολογικές μετακινήσεις ή/και πολιτικά μπρος-πίσω…), ο Κώστας Μητρόπουλος – πρώτος Διευθύνων Σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ, αλλά συνολικά με μακρά παρουσία στην συμβουλευτική και το μάνατζμεντ του χώρου – μίλησε για το βιβλίο του «Οι ιδιωτικοποιήσεις στην Ελλάδα: το τέλος ενός δρόμου;» στις Εκδόσεις economia. Βιβλίο που εισφέρει στην δημόσια συζήτηση πλήθος στοιχεία αλλά και την εμπειρία από διαδοχικές φάσεις της περιπέτειας των ιδιωτικοποιήσεων (σε βάθος 30ετίας, μην το παραβλέπουμε!), καταλήγοντας όμως βασικά σε ένα ερώτημα: γιατί όλη αυτή η ιστορία «προκάλεσε μεγάλη πολιτική αναταραχή και σκληρές συζητήσεις, [όμως] με μικρά αποτελέσματα»; Και τούτο επειδή «μετά από 136 συναλλαγές, η παρουσία του Κράτους στην οικονομία παραμένει απλοϊκά ισχυρή». 

Εκείνο που προκύπτει από το ίδιο το βιβλίο, αλλά και από την συζήτηση που έφερε γύρω από το ίδιο τραπέζι – στο ΕΒΕΑ, με την Πρόεδρο Σοφία Κουνενάκη-Εφραίμογλου να κάνει εισαγωγικά την παρατήρηση ότι μετά από διαδρομή 30 ετών η κατάληξη ήταν να τοποθετηθεί σε ορθολογικότερα πλαίσια η σχέση του Κράτους με την οικονομία – Νίκο Χριστοδουλάκη (ως υπουργό Οικονομικών με την ευθύνη των Κυβερνήσεων Σημίτη), Γιώργο Ζαννιά (με ρόλο στα υπέρθερμα χρόνια των Μνημονίων), Γιώργο Μακρυπίδη (με την εμπειρία π.χ. των αυτοκινητοδρόμων, τώρα στην PwC) και Φοίβο Καρζή (να εισφέρει την ματιά του βετεράνου δημοσιογράφου), ήταν ότι γύρω από την υπόθεση των ιδιωτικοποιήσεων υπήρξε διαχρονικά μεγάλη πολιτική ένταση. Πλην όμως το τελικό εξαγόμενο – το πρακτικό τους αποτέλεσμα – ήταν αναντίστοιχα περιορισμένο.

Για τον Νίκο Χριστοδουλάκη «υπήρξαν τρομερές επιτυχίες αλλά και αποτυχίες» στην Ελλάδα στο μέτωπο των ιδιωτικοποιήσεων και τούτο με μια σαφώς εχθρική κοινή γνώμη αλλά και με πάγιο εμπόδιο την γραφειοκρατία. Βασικό μειονέκτημα από την  λειτουργία επιχειρήσεων στον κρατικό τομέα είναι γι αυτόν το ότι αποθαρρύνει την εισαγωγή νέων τεχνολογιών και  οδηγεί σε στρεβλές συνδικαλιστικές πρακτικές. Η κατάθεση του Γ. Ζαννιά, που μίλησε για τις ιδιωτικοποιήσεις ως μια «πονεμένη μεταρρύθμιση» η οποία πολύ συχνά ιδεολογικοποιήθηκε (ενώ στην πράξη πίσω από τον ιδεολογικό μανδύα αντιδράσεων κρύβονταν συχνά επιμέρους συμφέροντα) επεσήμανε ότι στην Ελλάδα η ιδιωτικοποίηση ήρθε ως αντίδραση σε σειρά κρατικοποιήσεων, που είχαν προκύψει από τον κρατισμό ο οποίος επί δεκαετίες επεκράτησε στην Ελλάδα. 

Γι αυτό, άλλωστε, και είχε ιδιαίτερη αιχμηρότητα η επισήμανση Ν. Χριστοδουλάκη ότι τα τελευταία χρόνια όχι μόνο έχει υπάρξει επιβράδυνση των ιδιωτικοποιήσεων, αλλά και προέκυψαν παράδοξες καταστάσεις εναλλαγής πολικότητας σε ιδιωτικο/δημόσιο τομέα (π.χ. στον ΟΤΕ ή την ΔΕΗ), οι οποίες εντείνουν την ανάγκη για μελέτη της ένταξης μετρημένων ιδιωτικοποιήσεων στον συνολικό αναπτυξιακό σχεδιασμό της χώρας. Επισήμανση που επαναφέρει στην ανάλυση Ζαννιά, σύμφωνα με την οποία στις προσπάθειες προώθησης των ιδιωτικοποιήσεων εμπόδιο στάθηκε η έννοια του πολιτικού κόστους – αναγόμενη όμως τόσο σε εγκατεστημένα συμφέροντα στις ΔΕΚΟ, όσο και σε μια στρεβλή αντίληψη του συνδικαλισμού. 

Με την εμπειρία ανθρώπου που εργάσθηκε για τις ιδιωτικοποιήσεις από την πλευρά των διαδικασιών και την λειτουργία των συμβούλων, ο Γ. Μακρυπίδης είπε ότι «αξίζει μεγάλος σεβασμός σε όσους ανέλαβαν να κάνουν και διεκπεραίωσαν ιδιωτικοποιήσεις» υπό την πολλαπλή πίεση της εποχής. Οι συνθήκες που επικρατούσαν έκαναν «δύσκολη την επικοινωνία με τον έξω κόσμο», ενώ οι ποσοτικές (τα διαβόητα «50 δις» που είχαν τεθεί ως στόχος) και διαδικαστικές απαιτήσεις της εποχής των Μνημονίων δυσχέραιναν την ίδια την υλοποίηση.

Όσο για τον Φοίβο Καρζή, αυτός ξαναθύμισε το πώς μια οικονομική στην ρίζα της επιλογή μεταφράσθηκε σε διχοτομική διαίρεση στο πολιτικό σύστημα, αλλά και στο εσωτερικό ακόμη των κομμάτων. Σημείωσε ότι, εντέλει, τις περισσότερες ιδιωτικοποιήσεις στην Ελλάδα τις πραγματοποίησαν προοδευτικής απόχρωσης Κυβερνήσεις. Συνέστησε δε να θυμόμαστε – εκ των υστέρων – με κάποια στοργή τους πολιτικούς υπευθύνους αυτής της διαδρομής. 

Πράγμα που απηχεί και του ίδιου του συγγραφέα Κ. Μητρόπουλου η επισήμανση ότι – τελικώς – εφαρμόσθηκε στην Ελλάδα, παρά τα πολιτικά ενδύματα, μια σταθερή πολιτική που «άντεξε επί 30 χρόνια», όπως άλλωστε και αντίστοιχα σταθερό νομικό πλαίσιο (3 νόμοι μέσα σε 30 χρόνια). Ενώ οι αντιστάσεις που προβλήθηκαν διαχρονικά στις ιδιωτικοποιήσεις κατέληξαν πολλές φορές να είναι ακόμη και ενδοκυβερνητικές – με επιπρόσθετο «τον θόρυβο των ενδιάμεσων»…