Οι μηχανές δεν κάνουν διάλειμμα για τσιγάρο. Δεν αρρωσταίνουν. Δεν αργούν να έρθουν στην δουλειά. Δεν έχουν οικογένεια και παιδιά. Δεν φεύγουν για διακοπές τον Αύγουστο. Δεν σκέφτονται να αλλάξουν δουλειά. Οι μηχανές είναι πειθήνιοι και εργατικοί υπάλληλοι και, πλέον, διαθέτουν τεχνητή νοημοσύνη που μιμείται τον ανθρώπινο λόγο και τη καλλιτεχνική δημιουργία, γεγονός που σημαίνει ότι τα ρομπότ θα μπορούσαν γρήγορα να περάσουν από τις γραμμές παραγωγής των εργοστασίων που απαιτούσαν μηχανική δύναμη, στα γκισέ εξυπηρέτησης πελατών, τα γραφεία των συντακτών και τα γραφιστικά ατελιέ, αναλαμβάνοντας καθήκοντα πιο πνευματικά και αμιγώς(;) ανθρώπινα.

Το ChatGTP έκανε το δημόσιο ντεμπούτο του τον Νοέμβριο του 2022 και από εκείνη τη στιγμή μαθαίνει ασταμάτητα από την αλληλεπίδρασή του με εμάς. Έγινε η εφαρμογή που έσπασε πιο γρήγορα από οποιαδήποτε άλλη στο παρελθόν, το φράγμα των 100 εκατομμυρίων χρηστών.

Μέσα σε δυο μήνες ήταν έτοιμο να πάρει πτυχίο, αφού τα πήγε εξαιρετικά στις εξετάσεις στη νομική σχολή της Μινεσότα και πέρασε τα τεστ αξιολόγησης για άδεια γιατρού στις ΗΠΑ (USMLE). Ακόμα και στο δικό μας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης έγραψε με άνεση ένα οχταράκι στο μάθημα Ψηφιακής Επεξεργασίας Εικόνας, χειμερινού εξαμήνου στο Τμήμα Πληροφορικής.

Τροφοδοτούμενο από το μεγάλο γλωσσικό μοντέλο, το ChatGPT προβλέπει με ακρίβεια την επόμενη λέξη σε κάθε δεδομένη φράση… και την επόμενη… και τη μεθεπόμενη, παράγοντας τελικά περιεχόμενο που δεν διαφέρει (σχεδόν) σε τίποτα από την δουλειά που θα έκανε ένας άνθρωπος. Με τη διαφορά πως το ChatGPT το κάνει αστραπιαία ακολουθώντας απαρέγκλιτα τις εντολές, και χωρίς πρωτογενή φαντασία.

Το σύστημα είναι ήδη συγγραφέας, έχοντας ολοκληρώσει ένα παιδικό βιβλίο, νουβέλες, μυθιστορήματα, ενώ φοιτητές σε όλο τον πλανήτη το χρησιμοποιούν για να τους γράψει τις εργασίες τους στο πανεπιστήμιο, χωρίς η απάτη τους να γίνει αντιληπτή. Τώρα το ChatGPT «στέλνει βιογραφικά» αναζητώντας να πιάσει μία δουλειά ή, πιο σωστά, εκατομμύρια δουλειές ταυτόχρονα αλλάζοντας για πάντα την εργασιακή πραγματικότητα.

Υπάλληλος της χρονιάς

Οι τεχνολογικοί κολοσσοί είναι κάτι παραπάνω από πρόθυμοι να προσλάβουν την Τεχνητή Νοημοσύνη.

Η Google διαπίστωσε ότι, αν το chatbot, έδινε εξ αποστάσεως συνέντευξη στην εταιρεία, το πιθανότερο είναι πως το τμήμα HR θα αποφάσιζε την πρόσληψή του για τη θέση του προγραμματιστή.

Υπάλληλοι της Amazon που δοκίμασαν το ChatGPT εντυπωσιάστηκαν από το σύστημα που κάνει, όπως είπαν, «πολύ καλή δουλειά», απαντώντας στις απορίες πελατών, ενώ το χαρακτήρισαν «εξαιρετικό» στη δημιουργία εκπαιδευτικών οδηγών και «πολύ δυνατό» στο brainstorming για την εταιρική στρατηγική.

Η IBM και ο βρετανικός γίγαντας τηλεπικοινωνιών BT Group ανακοίνωσαν περικοπές θέσεων εργασίας όταν διαπίστωσαν πως τα αυτοματοποιημένα συστήματα έχουν αρχίσει να κάνουν εξίσου καλή δουλειά. Η γερμανική εφημερίδα Bild θα αντικαταστήσει σειρά θέσεων εργασίας με προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης, στο πλαίσιο της περικοπής δαπανών ύψους 100 εκατ. ευρώ. Και δεν έχουμε κλείσει ούτε χρόνο…
Το 2013, το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης προέβλεπε ότι το 47% των θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ θα μπορούσε να εξαλειφθεί από την τεχνητή νοημοσύνη μέσα στην επόμενη 20ετία αλλά ακόμα και αυτή η εκτίμηση φαντάζει πλέον μετριοπαθής.

Πρόσφατη μελέτη της Goldman Sachs διαπίστωσε ότι τα εργαλεία δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσαν, στην πραγματικότητα, να επηρεάσουν 300 εκατομμύρια θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης παγκοσμίως, προκαλώντας «σεισμό» στην αγορά. Πράγματι, προς το παρόν υπάρχουν προβλήματα που σώζουν καποιες θέσεις εργασίας, π.χ. ορισμένες φορές οι απαντήσεις που δίνουν τα chatbots είναι αβάσιμες και ψευδείς (το περίφημο φαινόμενο παραίσθησης, όπως το ονομάζουν οι ειδικοί του χώρου), αλλά αρκετοί εκτιμούν πως σύντομα όλες οι παιδικές ασθένειες των Α.Ι. θα εξαλειφθούν και, μαζί με αυτές, αμέτρητες ανθρώπινες θέσεις εργασίας. Και κάποιες δουλειές κινδυνεύουν απείρως περισσότερο από άλλες.

Ακολουθούν οι εννέα κλάδοι που σύμφωνα με ειδικούς, έχουν πολλές καρέκλες που «τρίζουν».

1. Προγραμματιστές, μηχανικοί λογισμικού

Η κωδικοποίηση και ο προγραμματισμός απαιτούν δεξιότητες που το ChatGPT και παρόμοια εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης ήδη διαθέτουν σε τεράστιο βαθμό και σύντομα θα είναι σε θέση να τελειοποιήσουν. Άλλωστε μπορούν να υπολογίζουν με ταχύτητες απείρως πιο γρήγορες και από τους πιο ευφυείς ανθρώπους στον πλανήτη.

2. Δημοσιογράφοι, διαφημιστές, δημιουργοί περιεχομένου

Οι θέσεις εργασίας στα μέσα μαζικής ενημέρωσης αλλά και στη διαφήμιση θα επηρεαστούν από το ChatGPT. Η A.I. είναι σε θέση να διαβάζει, να γράφει και να κατανοεί εις βάθος τα κείμενα. Τα newsrooms των σάιτ που απλώς αντιγράφουν ή μεταγράφουν ειδήσεις από άλλες πηγές, πιθανόν να είναι από τις πρώτες αίθουσες που θα «ερημώσουν».

3. Υπάλληλοι σε δικηγορικά γραφεία, βοηθοί

Εργαζόμενοι στον νομικό κλάδο, όπως οι βοηθοί σε δικηγορικά γραφεία, που επιφορτίζονται με το να διαβάζουν και να κατανοούν «βουνά» πληροφοριών στις υποθέσεις που αναλαμβάνουν, συνθέτοντας τις πληροφορίες σε σύντομα υπομνήματα, σύντομα θα κληθούν να συναγωνιστούν ρομποτικούς βοηθούς που κάνουν σε δύο δευτερόλεπτα, την δουλειά μιας ολόκληρης εβδομάδας.

4. Αναλυτές αγορών, επενδυτές

Η τεχνητή νοημοσύνη είναι εξαιρετική στην ανάλυση δεδομένων και στην πρόβλεψη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι αναλυτές θα αποδειχθούν ευάλωτοι στην αλλαγή αφού η συγκέντρωση δεδομένων, ο εντοπισμός των τάσεων και ο στρατηγικός σχεδιασμός είναι «βούτυρο στο ψωμί της» της Τ.Ν που το κάνει ακούραστα, 24 ώρες το 24ωρο, εφτά ημέρες την εβδομάδα.

5. Δάσκαλοι

Η Α.Ι. γνωρίζει «όλη τη φυσική και τα μαθηματικά» και είναι ήδη σε θέση να απαντά σε μεμονωμένες ερωτήσεις μαθητών. Και όχι μόνο. Ο συνιδρυτής της Microsoft, Μπιλ Γκέιτς, εκτιμά ότι τα chatbots μπορούν να μάθουν σε παιδιά να διαβάζουν μέσα σε 18 μήνες, μια διαδικασία που ως τώρα παίρνει χρόνια για να αγγίξει ένα ικανοποιητικό επίπεδο. Ίσως οι καθηγητές βρουν εδώ τον δάσκαλό τους.

6. Οικονομικοί αναλυτές, προσωπικοί σύμβουλοι

Οι οικονομικοί αναλυτές και οι προσωπικοί σύμβουλοι καλούνται να διαχειριστούν μεγάλους όγκους αριθμητικών δεδομένων – κάτι που αποδεδειγμένα κάνει καλύτερα η Τεχνητή Νοημοσύνη δίνοντας μάλιστα εξαιρετικές συμβουλές σχετικά με το ποιες επενδύσεις σε ένα χαρτοφυλάκιο τα πάνε καλύτερα ή χειρότερα. Γιατί να συμβουλευτείς έναν άνθρωπο, όταν μπορεί να σε καθοδηγήσει μία πανίσχυρη μηχανή;

7. Γραφίστες

Το εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης DALL-E, μπορεί να δημιουργεί εικόνες μέσα σε δευτερόλεπτα, βασιζόμενο σε αναλυτικές οδηγίες και εντολές των χρηστών. Μπορεί να μιμηθεί κατά παραγγελία ακόμα και το ύφος μεγάλων καλλιτεχνών. Το Midjourney επίσης. Οι συνδρομητικές υπηρεσίες είναι, ως προς το κόστος, αμελητέες σε σχέση με τις απολαβές ενός in house γραφίστα τον μήνα. Οι επαγγελματίες αυτού του κλάδου θα δοκιμαστούν.

8. Λογιστές

Ένα απλό upload της κείμενης νομοθεσίας και των οικονομικών στοιχείων μιας επιχείρησής σε ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να λύνει, προς το παρόν, τα χέρια των λογιστών, αλλά αργότερα ίσως τους υποχρεώσει να απολύσουν τους εαυτούς τους.

9. Εξυπηρέτηση πελατών

Οι περισσότεροι από εμάς, έχουμε ήδη μιλήσει στο τηλέφωνο με ένα αυτοματοποιημένο σύστημα εξυπηρέτησης πελατών. Το ChatGPT και οι συναφείς τεχνολογίες θα μπορούσαν να περάσουν στο επόμενο στάδιο αυτή την τάση. Μια μελέτη του 2022 από την εταιρεία τεχνολογικών ερευνών Gartner προέβλεψε ότι τα chatbots θα αποτελούν το κύριο κανάλι εξυπηρέτησης πελατών για το 25% περίπου των εταιρειών μέχρι το 2027.

Οι αγγελίες θέσεων εργασίας στο LinkedIn που αναφέρουν την Τεχνητή Νοημοσύνη υπερδιπλασιάστηκαν, παγκοσμίως, μεταξύ Ιουλίου 2021 και Ιουλίου 2023, σύμφωνα με νέα στοιχεία της πλατφόρμας θέσεων εργασίας και δικτύωσης.

«Η αλλαγή συμβαίνει σε όλους τους κλάδους», παρατηρούσε, μιλώντας στο CNBC ο, αντιπρόεδρος του τμήματος LinkedIn Talent Solutions Ολιβιέρ Σαμπέλα. «Βλέπουμε τη ζήτηση για δεξιότητες τεχνητής νοημοσύνης να εμφανίζεται όλο και περισσότερο σε ένα ευρύ φάσμα βιομηχανιών και γεωγραφικών περιοχών», προσθέτει. «Αυτές οι θέσεις εργασίας ποικίλλουν, από ρόλους όπου οι επαγγελματίες θα ασχοληθούν άμεσα με την ανάπτυξη A.I., όπως μηχανικός A.I., μέχρι θέσεις εργασίας όπου η Τεχνητή αναφέρεται ως απαιτούμενη δεξιότητα – για τη θέση διευθυντή ψηφιακών προϊόντων, για παράδειγμα, ή αυτή του συμβούλου κυβερνοασφάλειας».

Ασφαλείς, για την ώρα..

Δεν ανησυχούν όλοι οι επαγγελματίες, πάντως. Κάποιες θέσεις εργασίες με χειρωνακτική ή ψυχο-υποστηρικτική συνιστώσα, παραμένουν «γαλατικά χωριά» για τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης και τα ρομποτικά τους κορμιά, όπως τα λεγόμενα επαγγέλματα φροντίδας που, σύμφωνα με ειδικούς της αγοράς εργασίας, θα καταγράψουν τεράστια ζήτηση στο μέλλον, για αυτόν ακριβώς τον λόγο. Φυσικοθεραπευτές και βοηθοί υγειονομικής φροντίδας στο σπίτι ανήκουν ήδη στα επαγγέλματα με την μεγαλύτερη ανάπτυξη. Στο ίδιο ασφαλές  μήκος κύματος βρίσκονται και τεχνικά επαγγέλματα, υδραυλικοί και ηλεκτρολόγοι για παράδειγμα, αφού πολλά από τα προβλήματα που καλούνται να επιλύσουν συνοδεύονται συνήθως από μοναδικές παραμέτρους που καθιστούν αδύνατη την εκπαίδευση ρομποτικών συστημάτων. Προς το παρόν.

Το μεγάλο διακύβευμα παραμένει εάν οι εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης θα λειτουργήσουν, σε έναν βιώσιμο βαθμό, συμπληρωματικά προς την ανθρώπινη εργασία, δημιουργώντας νέα καθήκοντα ή νέες μορφές απασχόλησης, ή εάν θα μας παραγκωνίσουν από την εικόνα. Το ChatGPT θα κλέψει σίγουρα πολλές δουλειές. Μετά θα έρθουν άλλα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης και θα κλέψουν τη δουλειά από το ChatGPT. Στο τέλος θα επικρατήσει μόνο ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που θα κάνει ταυτόχρονα όλες τις δουλειές του πλανήτη και τα υπόλοιπα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης θα γελάνε με το κορόιδο, απολαμβάνοντας τη ζωή. Εμείς θα είμαστε από αιώνες ή πανευτυχείς εισοδηματίες, ή νεκροί.