Ένα σημείο από τις παρατηρήσεις με τις οποίες συνόδευσε την παρουσίαση των ευρημάτων γύρω από τον «Σφυγμό του Επιχειρείν»/#SEV Business Pulse 2023 ο Δημήτρης Παπαλεξόπουλος ως Πρόεδρος του ΣΕΒ, ένα σημείο στο οποίο δόθηκε λιγότερη από την δικαιούμενη προσοχή στην συζήτηση που ακολούθησε και συνεχίζεται, είναι – θαρρούμε – η στροφή των προβολέων στις μεσαίες επιχειρήσεις. 

Στην έρευνα του #SEV Business Pulse αφιερώθηκε ιδιαίτερο τμήμα στις μεσαίες επιχειρήσεις. Ενώ, δε, τα σχετικά Infographics με τα οποία αποτυπώνονται στην ιστοσελίδα δίνουν μια συνολικά ισορροπημένη-προς-θετική εικόνα γι αυτό το τμήμα του επιχειρείν (παρά, π.χ. τις συνεχιζόμενες αιτιάσεις/παράπονα για την περιορισμένη πρόσβασή του στους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης), ο ίδιος ο Δημ. Παπαλεξόπουλος τόνισε περισσότερο το ότι εκεί, σ’ αυτές ακριβώς τις επιχειρήσεις προκύπτουν στην πορεία τους οι πιο έντονες «προκλήσεις».

Ευρισκόμενος ηλικιακά κάπου στο μέσον της διαδρομής παρακολούθησης της Μεταπολίτευσης, ο νυν Πρόεδρος του ΣΕΒ δεν θα πρέπει να το πολύ-θυμάται. Αλλ’ όταν, τέλη της δεκαετίας τού ΄70, περνούσε στην τελική ευθεία διεκδίκησης της εξουσίας (και, μην το κρύβουμε από τον εαυτό μας, της ουσιαστικής διαμόρφωσης των ισορροπιών του δημοσίου βίου) το τότε ΠΑΣΟΚ, στους σχεδιασμούς του περιβόητου Προγράμματος της πρώτης θητείας (στο διαμέρισμα πολυκατοικίας της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, όπου εργαζόταν η ομάδα Λάζαρη με πολύν ενθουσιασμό πλην όχι πάντα πλήρη επαφή με την Ελληνική πραγματικότητα) είχε επενδυθεί/δαπανηθεί/σπαταληθεί πολύς χρόνος όχι μόνο για την προγραμματική κάλυψη των ΜΜΕ/μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Αλλά για το αν η αναφορά θα ήταν σε μικρές, μεσαίες ή μικρομεσαίες. Βλέπετε, την εποχή εκείνη η επιρροή όχι μόνον Βάσως Παπανδρέου αλλά και Θόδωρου Κατσανέβα «τραβούσε» την συζήτηση προς την βάση/την ραχοκοκαλιά της Ελληνικής οικονομίας (όπως καθιερώθηκε γενικώς η διατύπωση) της συζήτησης.

Τελικώς, το επιχείρημα ότι περί SMEs/Small and Medium-sized Enterprises γινόταν λόγος στην αντίστοιχη συζήτηση στον μαγικό κόσμο των Βρυξελλών και στο υπό δημιουργία πλέγμα στήριξης σ’ αυτές (η ίδια η UNICE ο «Ευρωπαϊκός ΣΕΒ» της εποχής κατέγραφε ότι το 98% ή 99% του συνόλου των επιχειρήσεων της τότε ΕΟΚ σ’ αυτήν την κατηγορία ανήκε) θεωρήθηκε ότι έκρινε την διατύπωση που τελικώς προκρίθηκε. Κι ας ήταν οι δικές μας ΜΜΕ – κι ας συνεχίζουν να είναι! – «μικρομικρές» με τα Ευρωπαϊκά μέτρα (μεταξύ 10 και 50 εκατ. ευρώ σε τζίρο, μεταξύ 50 και 245 εργαζόμενοι). Η αλήθεια είναι ότι στα ορολογικά, τότε, πρυτάνευσε η πολιτική διοιρατικότητα Ανδρέα Παπανδρέου: να ρίχνουμε τα δίχτυα όσο ευρύτερα γίνεται, όσο πιο πολυσυλλεκτικά (Όθεν και οι «μη-προνομιούχοι»).

Όπως οδήγησε τώρα την συζήτηση ο Δημ. Παπαλεξόπουλος, χρήσιμο είναι πλέον να βλέπουμε προσεκτικά στάσεις και ανάγκες και προοπτικές των μεσαίων – ειδικότερα – επιχειρήσεων. Το δε πιο σημαντικό από την τωρινή παρουσίαση της κατάστασης των μεσαίων επιχειρήσεων είναι η καταγραφή αποκλίσεων στην κατάσταση και τις προοπτικές τους έναντι του συνολικού δείγματος του #SEV Business Pulse.

Βλέπουν μεν οι άνθρωποι του χώρου με ευνοϊκότερη ματιά τόσο την οικονομική κατάσταση της ίδιας τους της επιχείρησης (74% έναντι 53% στο σύνολο) αλλά και γενικότερα την συνολική οικονομική κατάσταση (46% έναντι 28% στο σύνολο). Επίσης, δηλώνουν πιο ενημερωμένοι για την βιώσιμη ανάπτυξη (87% έναντι 48% στο σύνολο), αλλά πιο πεπεισμένοι για την βαρύτητα που έχει η βιώσιμη ανάπτυξη (93% έναντι 68% στο σύνολο).

Όμως αυτή η εποικοδομητική/αισιόδοξη εικόνα συνδυάζεται με επισήμανση των προκλήσεων και των προβλημάτων. Που, ακριβώς, πληθαίνουν μπροστά στις μεσαίες επιχειρήσεις. Το γνώριμο παράπονο για την (μη) σύγχρονη λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης προβάλλουν εντονότερα αυτές οι εταιρείες (66% έναντι 54% του συνόλου), ενώ η αναφορά του προβλήματος φορολογικής ανταγωνιστικότητας στην εργασία επισημαίνεται από 65% έναντι 52% στο σύνολο. Το ζήτημα της εργασίας έρχεται και διαφορετικά στο προσκήνιο: τίθεται ζήτημα αντιμετώπισης της αδήλωτης εργασίας (κατά 71% έναντι 50% στο σύνολο), πράγμα που, λογικά υποδηλώνει αισθητό πρόβλημα ανταγωνιστικότητας. Επίσης, η μείωση του κόστους της ενέργειας αναφέρεται ως πρόβλημα/προτεραιότητα μεταξύ των μεσαίων επιχειρήσεων από το 88%, έναντι 75% που μνημονεύεται από το σύνολο των εταιρειών.

Η συνολική λοιπόν εικόνα που πρόβαλε ο Δημ. Παπαλεξόπουλος, προσεκτικά, επανέφερε μεν την πάγια αναφορά ότι «οι μεσαίες επιχειρήσεις είναι η κρίσιμη ραχοκοκαλιά της οικονομίας» αλλά δεν παρέλειψε να επισημάνει ότι «αυτή  η κατηγορία εμφανίζεται αντιμέτωπη [και] με τις σημαντικότερες προκλήσεις» – τούτο δε παρόλη την αναφορά σε «θετική πορεία». Επισημαίνοντας και κάτι που συνήθως ξεφεύγει από το ραντάρ των αναλυτών: ότι τυχόν μη-ανταπόκριση αυτών ακριβώς των επιχειρήσεων στις προκλήσεις της τωρινής φάσης, θα έθετε σε κίνδυνο και συνολικά τα οικοσυστήματα των μεγαλύτερων/διεθνώς ανταγωνιστικών (ελπίζει κανείς…) επιχειρηματικών μονάδων.

Και η πραγματικά μικρή ελληνική επιχείρηση; micro για τα ευρωπαϊκά μέτρα, με κάτω από 10 εργαζομένους και κάτω από 2 εκατ. ευρώ ετήσιο τζίρο; Αυτή, κάπου προς την πλευρά της προσευχής θα χρειαστεί να αναζητήσει το δικό της αύριο! Ή πάλι προς την πλευρά λειτουργίας στο μεταίχμιο της γκρίζας οικονομίας.