Από τους υπολογιστές μέχρι τα… φανάρια και από το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα μέχρι την επί δεκαετίες συνεχιζόμενη κρίση στη Μέση Ανατολή, όλα υπάρχουν στους «χρησμούς» της Βιομηχανικής Επιθεώρησης. Στην 90χρονη, πλέον, πορεία του (για ένα μεγάλο διάστημα ως Βιομηχανική και σήμερα ως Οικονομική Επιθεώρηση), το περιοδικό είχε ιδιαίτερη ροπή στο να ασχολείται με τα μελλούμενα. Να αναζητά νέες τάσεις στην κοινωνία, στην οικονομία και στις διεθνείς ισορροπίες. Να εντοπίζει τις τεχνολογικές αλλαγές και τις δυναμικές που απελευθερώνουν. Να κοιτά πίσω από το εφήμερο της πολιτικής αντιπαράθεσης και πέραν των ευκαιριακών συγκρούσεων στον επιχειρηματικό στίβο.

Η ροπή αυτή είναι προφανής στα θέματα τεχνολογικού ενδιαφέροντος, που από πολύ νωρίς απασχόλησαν το περιοδικό. Ήδη, στο πρώτο τεύχος του τρίτου έτους κυκλοφορίας, τον Ιούλιο του 1936, φιλοξενούσε «Ένα γράμμα από το Βερολίνο: Η βιομηχανία του ομιλούντος κινηματογράφου και η εξέλιξίς της». Λίγο μετά τον Πόλεμο, τον Αύγουστο του 1948, ανταποκριτής από την Ουάσινγκτον έγραφε για την «τηλεόρασις εις την υπηρεσίαν της έβδομης τέχνης». Τότε ακόμα η τηλεόρασης ήταν κάτι «εξωτικό» για την Ελλάδα. Σχεδόν δεκαπέντε χρόνια αργότερα, το τεύχος Φεβρουαρίου του 1961 αναφερόταν ακόμα στην «Τηλεόρασις: Ένα τεχνικό θαύμα». Ακολούθησε όμως ραγδαία διάδοση. Μάλιστα πριν από το τέλος της δεκαετίας, τον Οκτώβριο του 1968, εμφανίζεται άρθρο περί ελληνικής συμπαραγωγής: «Αι συσκευαί τηλεοράσεως Πίτσος – Westinghouse».

Τον Ιανουάριο του 1956 το περιοδικό παρουσιάζει τον «Γιούνιβακ – Ο ηλεκτρονικός εγκέφαλος με τας καταπληκτικάς δυνατότητας εγκαθίσταται εις την Ευρώπην». Η διάδοση αρχικά υπήρξε αργή. Το 1968 (Μάρτιος) επανέρχεται με το άρθρο: «Οι ηλεκτρονικοί εγκέφαλοι» και έξι μήνες αργότερα παρουσιάζει την πρόβλεψη των Financial Times: «Οι ηλεκτρονικοί υπολογισταί θα αλλάξουν την ζωήν». Τα επόμενα χρόνια άρθρα παρουσιάζουν πώς «οι γερμανικοί ηλεκτρονικοί υπολογισταί Nixdorf κατακτούν τη διεθνήν αγορά» (Σεπτέμβριος 1970) και σχετικά με τον «ηλεκτρονικό υπολογιστή ISE 300» (Σεπτέμβριος 1971).

Το περιοδικό δεν περιορίζεται όμως στην παρουσίαση των τεχνολογικών εξελίξεων, αλλά αναζητά τις αλλαγές που φέρνουν στην καθημερινή ζωή. Ήδη από τον Αύγουστο του 1945, με το ελληνικό κράτος να προσπαθεί να στηθεί μέσα στις στάχτες της Κατοχής, παρουσιάζει την αλλαγή που θα φέρει «Η γραφομηχανή εις τας δημοσίας υπηρεσίας». Στα τέλη της δεκαετίας του ’50 (Μάιος 1958) ενημερώνει για μια τεχνολογία που «επινοήθη εις την Γαλλίαν: Αυτόματος ηλεκτρονική ρύθμισης της κυκλοφορίας – καταργούνται οι τροχονόμοι». Και σύμφωνα με την ανταπόκριση από το Λονδίνο, τον επόμενο χρόνο: «Συσκευή θα απαντά εις τα τηλεφωνήματα!».

Είναι η περίοδος της ατομικής ενέργειας και της κατάκτησης του Διαστήματος. Τον Ιούνιο του 1958 ο αναγνώστης ξεναγείται στο «”Ατόμιον”: Από την εφετεινήν Διεθνήν Έκθεσιν Βρυξελλών». Τον Μάρτιο του 1962 μαθαίνει ότι «Αι ΗΠΑ προχωρούν προς την κατάκτησιν του διαστήματος». Παράλληλα ενημερώνεται για τη «νέα αρρώστια» («Συντελεί το κάπνισμα εις την εκδήλωσιν καρκινικών νεοπλασμάτων», Ιούλιος 1956) και παρακολουθεί τη μάχη εναντίον της, με το τεύχος Ιανουαρίου 1977 να παρουσιάζει τη «Συνεργασία Αμερικανών & Ελλήνων επιστημόνων εις τον αγώνα κατά του καρκίνου».

Οικονομία

Δεν περιορίζεται, όμως, στην επιστήμη και στην τεχνολογία η διάθεση του περιοδικού να «διαβάζει το μέλλον». Καθώς σε όλη του τη διαδρομή υπήρξε πρωτίστως οικονομικό περιοδικό, δεν θα μπορούσαν να λείψουν οι «ματιές» στην οικονομία, τις προοπτικές της και τις απειλές που διαφαίνονταν στον ορίζοντα. Για παράδειγμα, ήδη τον Μάιο του 1947 προειδοποιούσε για «Το δημοσιοϋπαλληλικόν πρόβλημα». Λίγο αργότερα (Ιούνιος 1951) διέβλεπε ότι «Η Ελλάς ημπορεί και πρέπει να γίνη χώρα τουριστική».

Καταπιάνεται από νωρίς (Νοέμβριος 1952) με το πρόβλημα του χρέους σε διεθνές επίπεδο, διακρίνοντας στο… βάθος την Ευρωζώνη: «Η ρύθμισις των χρεών της Ευρώπης προς την Αμερικήν – Η ομοσπονδιακή ένωσις των 6 ευρωπαϊκών χωρών και η ίδρυσις Κεντρικής Τραπέζης της Ευρώπης». Το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης απασχολεί από νωρίς το περιοδικό. Τον Ιούλιο του 1950 προβλέπει: «Η βιομηχανική συνεργασία Γαλλίας και Γερμανίας – Διά την οικονομικήν ενοποίησιν της Δυτικής Ευρώπης». Μερικά χρόνια αργότερα (Ιανουάριος 1957) επανέρχεται στο θέμα, παίρνοντας μάλιστα σαφή θέση: «Αναγκαία η ενσωμάτωσις των ευρωπαϊκών χωρών εις μίαν πλέον συμπαγή οικονομικήν ενότητα». «Βαδίζομεν στην Πανευρώπη;» αναρωτιέται ειδικό αφιέρωμα, στο τεύχος Σεπτεμβρίου του 1959.

Ήδη, η Βιομηχανική, από εκείνη την περίοδο, εντοπίζει το μέγεθος του προβλήματος στη Μέση Ανατολή. Τον Σεπτέμβριο του 1958 προειδοποιούσε: «Μέση Ανατολή: Το ενεργόν ηφαίστειον που καπνίζει επικινδύνως». Προβλέπει, επίσης, εγκαίρως την επερχόμενη κρίση του διεθνούς νομισματικού συστήματος (Bretton Woods) και την αποσύνδεση του δολαρίου από τον χρυσό το 1971, κάνοντας λόγο ήδη από τον Ιούνιο του 1968 για τον χρυσό «το μέγα άλυτον οικονομικόν πρόβλημα». Και λίγο αργότερα (Δεκέμβριος 1970) προφητικό άρθρο αναρωτιέται: «Προς θέσπισιν κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος;».

Κοινωνία

Εξίσου ισχυρό είναι το ενδιαφέρον για τις τάσεις σε ευρύτερα κοινωνικά πεδία. Στα πρώτα τεύχη (Μάιος 1937) εμφανίζεται άρθρο με θέμα: «Η Ελλάς και η μετανάσευσις». Οι τάσεις και οι ισορροπίες ήταν τότε, βέβαια, πολύ διαφορετικές των σημερινών. Πλην όμως, ήδη από τον Δεκέμβριο του 1966, το περιοδικό εντόπιζε την πρόκληση του υπερπληθυσμού: «Ο πληθυσμός της Γης το έτος 2000 μ.Χ. (6.000.000.000)». Όπως επίσης και τα δεινά που έφερνε το αθηνοκεντρικό κράτος: «Η Αθήνα ασφυκτιά: Πώς θα αντιμετωπίσομεν τον “Μινώταυρον” του σύγχρονου κυκλοφοριακού λαβυρίνθου» (Αύγουστος 1972).

Ισχυρό υπήρξε το ενδιαφέρον και για τις τάσεις στην τέχνη. Το περιοδικό αναζητούσε πρωτοπόρους («Μια πρωτοτυπία: Η “Γκαλερί”, γωνία Φωκ. Νέγρη και Επτανήσου», Ιούλιος 1964) και δεν δίσταζε να αφιερώσει σε αυτούς ακόμα και το εξώφυλλό του: «Αι νέαι δημιουργίαι του οίκου Λαλαούνη» φιλοξενούνται στο τεύχος Μαΐου 1975, που επίσης αναφέρεται στο «φωτεινό καλοκαίρι του Γιάννη Τσεκλένη». Η δυναμική του κλάδου της μόδας είχε γίνει από νωρίς αντιληπτή: «Επιχείρησις “Μόδα”! Μια βιομηχανία με ετήσιο τζίρον δισεκατομμυρίων δραχμών» (Νοέμβριος 1968).

Εξωστρέφεια

Η έγκαιρη και ουσιαστική κατανόηση των νέων τάσεων προϋποθέτει, βέβαια, «υψωμένες κεραίες» και «ραντάρ» με διεθνή εμβέλεια. Τον Ιούλιο του 1962, καθώς το περιοδικό συμπληρώνει 28 έτη κυκλοφορίας, ανακοινώνει «τακτική αρθρογραφία των “Financial Times” ειδικώς διά την “Βιομηχανικήν Επιθεώρησιν”». Αργότερα, θα ακολουθούσε η συνεργασία με τον Economist, η οποία και συνεχίστηκε για δεκαετίες. Δοκιμάστηκε, επίσης, η αντίστροφη οδός, με το περιοδικό να κυκλοφορεί και στα αγγλικά τον Ιανουάριο του 1963, ενώ τη δεκαετία του ’90 γεννήθηκε το αγγλικό «αδελφάκι» του, με διαφορετική ύλη, το Greek Business File.